ਯਸਾਯਾਹ
ਲੇਖਕ
ਯਸਾਯਾਹ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਨਾਮ ਇਸ ਦੇ ਲੇਖਕ ਯਸਾਯਾਹ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਇੱਕ ਨਬੀਆ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਨ (ਯਸਾਯਾਹ 7:3; 8:3)। ਉਸ ਨੇ ਯਹੂਦਾਹ ਦੇ ਚਾਰ ਰਾਜਿਆਂ ਅਰਥਾਤ ਉੱਜ਼ੀਯਾਹ, ਯੋਥਾਮ, ਆਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਹਿਜ਼ਕੀਯਾਹ ਦੇ ਰਾਜ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕੀਤੀ (1:1) ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਪੰਜਵੇਂ ਅਰਥਾਤ ਦੁਸ਼ਟ ਰਾਜੇ ਮਨੱਸ਼ਹ ਦੇ ਰਾਜਕਾਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਮੌਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ।
ਤਾਰੀਖ਼ ਅਤੇ ਲਿਖਣ ਦਾ ਸਥਾਨ
ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਲਗਭਗ 740-680 ਈ. ਪੂ. ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲਿਖੀ ਗਈ।
ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਰਾਜਾ ਉੱਜ਼ੀਯਾਹ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨਕਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਰਾਜਾ ਯੋਥਾਮ, ਆਹਾਜ਼ ਅਤੇ ਹਿਜ਼ਕੀਯਾਹ ਦੇ ਰਾਜਕਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਲਿਖੀ ਗਈ।
ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਤਾ
ਯਸਾਯਾਹ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮੁਢਲੇ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ ਉਹ ਯਹੂਦਾਹ ਦੇ ਲੋਕ ਸਨ, ਜੋ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਵਨ ਬਿਤਾਉਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫ਼ਲ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ।
ਉਦੇਸ਼
ਯਸਾਯਾਹ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸਾਨੂੰ ਪੂਰੇ ਪੁਰਾਣੇ ਨੇਮ ਵਿੱਚ ਯਿਸੂ ਮਸੀਹ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀਆਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ (ਮਸੀਹ ਦੀ) ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਪੂਰਾ ਹਿੱਸਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ: ਉਸ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ (ਯਸਾਯਾਹ 40:3-5), ਉਸ ਦਾ ਕੁਆਰੀ ਦੁਆਰਾ ਜਨਮ (7:14), ਉਸ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਖੁਸ਼ਖ਼ਬਰੀ ਦਾ ਐਲਾਨ (61:1), ਉਸ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੀ ਮੌਤ (52:13-53:12), ਅਤੇ ਆਪਣਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈਣ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਵਾਪਸੀ (60:2-3)। ਨਬੀ ਯਸਾਯਾਹ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਯਹੂਦਾਹ ਦੇ ਰਾਜ ਲਈ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨ ਲਈ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਯਹੂਦਾਹ ਬਹਾਲੀ ਅਤੇ ਬਗਾਵਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹੋ ਕੇ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਯਹੂਦਾਹ ਨੂੰ ਅੱਸ਼ੂਰ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਤੋਂ ਵਿਨਾਸ਼ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀ ਦਯਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਬਚਾ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਯਸਾਯਾਹ ਨੇ ਪਾਪ ਤੋਂ ਤੋਬਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੇ ਛੁਟਕਾਰੇ ਦੀ ਆਸ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।
ਵਿਸ਼ਾ-ਵਸਤੂ
ਮੁਕਤੀ
ਰੂਪ-ਰੇਖਾ
1. ਯਹੂਦਾਹ ਦਾ ਵਿਦਰੋਹ — 1:1-12:6
2. ਦੂਸਰੇ ਦੇਸਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਵਿਦਰੋਹ — 13:1-23:18
3. ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਬਿਪਤਾ — 24:1-27:13
4. ਇਸਰਾਏਲ ਅਤੇ ਯਹੂਦਾਹ ਦਾ ਵਿਦਰੋਹ — 28:1-35:10
5. ਹਿਜ਼ਕੀਯਾਹ ਅਤੇ ਯਸਾਯਾਹ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ — 36:1-38:22
6. ਬਾਬਲ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ — 39:1-47:15
7. ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਪਰਮੇਸ਼ੁਰ ਦੀ ਯੋਜਨਾ — 48:1-66:24