Abhalahamu akatɨka mʉgya-ligubho kakɨ kakɨsɨlya Isaka muko
24
1 Abhalahamu a kʉwa ndɨ mbɔkʉ-mbɔkʉ kʉgbɛ, Yawe adukulyo ndɨ bʉbʉnga ko bopisi bayasɨ dhidhidhi. 2 Lɨsyɛ limoti, Abhalahamu amaka bemoti ka bagya-ligubho kakɨ, nɨnɔ a ndɨ mbɔkʉ ka bagya-ligubho basɨ. Ɨyɨ gɔnɨ nɔ andaga ndɨ mukumbo kakɨ masɨ. Abɨkya kʉwa ndɨ bɛ : « Bhiso kʉbɔkʉkɔ kusili wa sɨbhɛsʉ kamɨ, 3 wɛkʉlya silika ko lino ka Yawe, Kunzi nɨnɔ agya lɨsyɛ na ɔbɨlɨ, bɛ wakavɨlyɨgʉ ndɛkɛ mikamɨ muko lugo ka Babakanana mugi nɨmana nikogo mino ma. 4 Luki limoti, wɨnda banʉ ka ndabʉ ka bhabha ka lɨvananza kamɨ, wakɨsɨlya mikamɨ bɛyɔ ka Isaka muko. » 5 Mʉgya-ligubho asikisyo bɛ : « Yɛgʉ sɛ muko kakya kebyeku kʉnʉ, nakwananatʉ kamigiso mikakʉ ka mugi nɨmɔ wotukyoku ndɨ mino ? » 6 Abhalahamu abɨkya bɛ : « Kalɨ, kɨgyananɨgʉ ! Gya yasɨ ambɛ wakamigisonitɔgʉ mikamɨ kʉ. 7 Yawe, Kunzi nɨnɔ agya ndɨ lɨsyɛ, enyoku ndɨ ka bhabha, ka mugi nɨmɔ nɨbʉkʉta mino. Ɛnzɨnɨlya ndɨ, ɛsɨlya agɔmɛ bɛ ʉpá ndɛkɛ bomikamɨ na bomiko-mikabʉ mugi mi nɨmana ma. Ɨyɨ nɔ ʉtɨkɨlya ndɛkɛ malaika kakɨ kambwa. Kʉwa wa, wakwanana kamigilyoku mikamɨ na muko kotukyoku kʉ bɛyɔ. 8 Kiko nɨ muko okyini kaubyeku, wakɨgyagyɨgʉ ka silika nɨnɔ nukpomyi ambɛ mʉkɔ. Luki limoti, wakamigisonitɔgʉ mikamɨ kʉ bɛyɔ. » 9 Kʉwa wa, mʉgya-ligubho nɔ obhiso ndɨ kʉbɔkʉkɔ kusili wa sɨbhɛsʉ ka mombukwana dhakɨ bɛyɔ ka Abhalahamu. Akɔ silika kagya masɨ nɨmɔ abɨkya ndɨ.Mʉgya-ligubho ka Abhalahamu anaga kakɨsɨlya Isaka muko
10 Kʉwa wa mʉgya-ligubho nɔ ʉva ndɨ bangamia tɛkɛbɛ, ubhinikisogo makpʉmʉka magɔgɔ dhidhidhi ma ɨzangɨa ka mombukwana dhakɨ, aga. Ɨnda ndɨ ka gʉdʉ nɨnɔ Naholi ikogo ndɨ mino ka mugi ma Mezopotamia. 11 Kumbuso wa masyɛ, osilo ndɨ na bʉgɔgɔ bumoti bɛnɛ, ko ngbingo yi nɨnɔ boko bodhogoku ndɨ mino katʉga libo.Ugbukumisogo bangamia kakɨ kaimumbiso ka kpɔlɔ wa lɨbyɛ nɨlɔ batʉgaga ndɨ mino libo. Lɨbyɛ li a ndɨ kunzi wa gʉdʉ. 12 Alʉmba kʉwa ndɨ bɛ : « Yawe, Kunzi ka mombukwana dhamɨ Abhalahamu, iukulyanɔ baka pisi na lɨsyɛ li nɨlɨ nabhanganɨ na nɨnɔ okwononi. Wawoniso mombukwana dhamɨ Abhalahamu bʉnza kakʉ. 13 Ɨmɨ nɨmʉna nomogi ka kpɔlɔ wa lɨkɔ mʉ. Basɨka ba mʉsɛngɨ bakayisungyoku katʉga libo. 14 Nɨnɔ nakʉnga banʉ ambɛ emusi libo, kobingisyo na obingisyo gɔnɨ kaumuso bangamia kamɨ, ibha ɨyɨ nɨnɔ wapʉnaga ndɨ ko bhulyo ka musunzu kakʉ Isaka. Nibho kʉwa gɔnɨ ambɛ wawonisini mombukwana dhamɨ bʉnza kakʉ. »
15 Ngbingo yi nɨnɔ a mbɛyɨ ndɨ mino kalʉmba aka, mʉsɨka bemoti nɨnɔ ina ndɨ bɛ Lɛbhɛka opuponoku bɨwɛɛɛ na mbɨkɛ yɨbhɨnɨka ka mambɨga. Ɨyɨ Lɛbhɛka a ndɨ mika Betueli, miko-mika Naholi na Milika. Naholi bopupo ndɨ ɨbʉ na Abhalahamu. 16 A ndɨ mʉsɨka wanza, wanza kʉgbɛ abhɛ lɨngʉtʉ nɨ kanibhigʉ lɨkpʉmʉka ka balʉkʉ. Osyo ka lɨkɔ, atʉga libo, apʉnga kaɨga. 17 Mʉgya-ligubho ka Abhalahamu akpudoku ndɨ bɨgala-gala, abɨkya bɛ : « Kikiliki, imusonɔ baka mino libo. » 18 Mʉsɨka nɔ asikisyo bɛ : « Mwonɔ yɛ bha ! » Wa aka wa osiso mbɨkɛ yo libo, apá bɛ omwi mino. 19 Nɨyɔ libo atʉngana, Lɛbhɛka abɨkya bɛ : « Nakaʉtʉgʉlya gɔnɨ bangamia kakʉ bomwi na kʉ kwa kʉ mʉsasa usyo mino. » 20 Kʉwa wa oduko libo nɨlɔ otigolo ndɨ kʉsɔ wa mbɨkɛ kakɨ bɨgala-gala ka kpokoyo nɨyɔ banyama bomwogo ndɨ mino libo. Ɨga bata ndɨ bɨkwa katʉga libo lagɔgɔ, utulyoso bangamia basɨ. 21 Alʉkʉ nɔ a ndɨ kabyɛ no miso bizumuuu, animuuso bɛ a sɛ lɨngʉnʉ aka bɛ Yawe asingyini ka lɨgʉndʉ kakɨ ?
22 Nɨyɔ bangamia bama komwo libo, alʉkʉ nɔ apá Lɛbhɛka pɛtɛ nɨyɔ bagya ndɨ na ɔlɔ. Buti bi a ndɨ bhanda makuta madɨya. Apá ndɨ gɔnɨ baangɨga baba nɨbɔ bʉgya ndɨ na ɔlɔ. Angɨga bemoti a ndɨ na buti ba bhanda makuta mɨya. 23 Amuuso kʉwa bɛ : « Kikiliki, wa mika wanɨ ? Ɨbɨkyanɔ baka. Takwananatʉ kainisono na pa ya busisini kʉ ka abhakʉ ? » 24 Lɛbhɛka asikisyo bɛ : « Na mika Bhetueli, miko-mika Naholi na Milika. » 25 Kumbuso yi, omotiloku bɛ : « Malɨlɨ nɨmɔ bangamia balyaga a makpʉ na pa ya busisini atʉ gɔnɨ. » 26 Kʉwa wa alʉkʉ obuno moli kambwa ka Yawe, abhibhiso, 27 abɨkya bɛ : « Lino kakʉ avɨ ɨbhɨbha, Yawe, Kunzi ka mombukwana dhamɨ Abhalahamu. Wowonisilogo sɨpananɨsɔ na bʉnza kʉgʉ ka mombukwana dhamɨ bongbingo basɨ. Wekpokyonisi bi ngbingbili kadhwɛ ka lɨvananza ka mombukwana dhamɨ Abhalahamu. »
Yʉkanana ko bhulyo yo vononi ka Lɛbhɛka
28 Kumbuso yi, Lɛbhɛka ɨga ndɨ mbangʉ kaʉtʉmbʉlyaga batʉ ba ndabʉ ka amakɨ lɨkpʉmʉka nɨlɔ lasɨ. 29-30 Lɛbhɛka a ndɨ na mamakɨ mʉlʉkʉ yi nɨnɔ ina ndɨ bɛ Labhani. Labhani ɨna ndɨ pɛtɛ na baangɨga ka mabɔkʉ ka mamakɨ, ʉkana gɔnɨ bɛyɔ alʉkʉ nɔ banzɨna ndɨ mino na ɨyɨ. Kʉwa wa opupoku ndɨ mbangʉ katakanya alʉkʉ nɔ kʉ ka lɨkɔ. Atakanya ndɨ wakamaga aka ka kpɔlɔ ka bangamia kakɨ buwobhi na lɨkɔ. 31 Abɨkya bɛ : « Dhoku, taga ku kusu, ɨwɛ nɨnɔ Yawe udukulyo bʉbʉnga ! Ko bhulyo ɨkɨ yɔ wa mino kunzi ? Nubungusilyogini bi ndabʉ ya busisini na pa ko bhulyo bangamia kakʉ. » 32 Kʉwa wa, alʉkʉ nɔ ogulyo ndɨ ka Labhani. Bosisogo makpʉmʉka nɨmɔ bangamia babhɨnɨkaga ndɨ, bʉpá malɨlɨ. Badukilyo gɔnɨ ndɨ alʉkʉ nɔ na batʉ nɨbɔ bakpakyana ndɨ na ɨbʉ libo la magʉ. 33 Kumbuso yi bapá malɨlɨ, luki limoti abɨkya bɛ : « Nakalyalɨgʉ mbɛyɨ kambwa kamʉtʉmbʉlyaga nɨlɔ nodhulyiku. » Labhani abɨkya bɛ : « Bɨkya nɛkɨ ! »
34 Alʉkʉ nɔ obikyoku bɛ : « Ɨmɨ, na mʉgya-ligubho ka Abhalahamu. 35 Yawe adukulyo ndɨ mombukwana dhamɨ Abhalahamu bʉbʉnga budhingi, iitoni mʉtʉ wa lɨngama kʉgbɛ. Ɨyɨ nɔ apá ndɨ bakɔndɔlɔ, bangɔmbɛ, bangamia, bapunda, buyi, ɔlɔ, bagya-ligubho balʉkʉ na boko bi. 36 Sala a ndɨ muko mombukwana dhamɨ Abhalahamu. Ɨyɨ abʉkʉta ndɨ miki mʉlʉkʉ yi nɨ ngbingo okitogini. Abhalahamu apá kʉwa ndɨ miki yi nɨnɔ lɨngama kakɨ lasɨ. 37 Mombukwana dhamɨ ekusiso ndɨ silika bɛ : ‹ Wakavɨlyɨgʉ ndɛkɛ mikamɨ muko lugo ka babaKanana kʉsɔ wa mugi mi nɨmana nikogo mino ma. 38 Luki limoti wɨnda banʉ kʉ ka ndanʉ ka bhabha, ka lɨvananza kamɨ, wavɨlya mikamɨ muko. › 39 Kʉwa wa, namuuso ndɨ mombukwana dhamɨ bɛ : ‹ Yɛgʉ sɛ muko kakya kɛbɨbyɔku? › 40 Esikisyoku bɛ : ‹ Yawe, nɨnɔ nakpakyanaga na ɨyɨ masyɛ masɨ, atɨkatʉ banʉ malaika kakɨ, makpakyana pa imoti na ɨyɨ. Agya banʉ bɛ lɨgʉndʉ kakʉ akɨtagɨ ka mazɨyɔ. Wavɨlya banʉ mikamɨ muko ka lɨvananza kamɨ, ka ndabʉ ka bhabha. 41 Wakosilo banʉ ka lɨvananza kamɨ, luki kʉgyɨgʉ ka silika nɨnɔ wɛkʉlya. Gʉtʉgʉ bakupi muko, wakɨgyagyɨgʉ ka silika nɨnɔ wakɔ. › 42 Na lɨsyɛ li nɨlɨ, nosili ka lɨkɔ, nalʉmba bɛ : ‹ Yawe, Kunzi ka mombukwana dhamɨ Abhalahamu, kikiliki, gyanɔ baka bɛ lɨgʉndʉ lɨna na mino lɨ akɨtagɨ kʉsɔ wa mazɨyɔ. 43 Mbɨya wanʉ, nawakamaga buwobhi na lɨkɔ. Mʉsɨka nɨnɔ odhoku katʉga libo na nɨnɔ nabɨkya ambɛ : “ Kikiliki, imuso mino libo nɨlɔ ka mbɨkɛ kakʉ, ” 44 kesikisyoku bɛ : “ Mwo nɛkɨ, nʉtʉgʉlyatʉ gɔnɨ bangamia kakʉ, ” ibha ɨyɨ nɔ Mombukwano dhosu apʉnaga ndɨ ko bhulyo ko mika mombukwana dhamɨ Abhalahamu. › 45 Na mbɛyɨ ndɨ kalʉmba aka kʉsɔ wa lɨmbɛngɨ, Lɛbhɛka opuponoku bɨwɛɛɛ na mbɨkɛ yo libo ɨbhɨnɨka ka mambɨga. Osyo ka lɨkɔ, atʉga libo. Nabɨkya ambɛ : ‹ Kikiliki, imuso mino libo. › 46 Edhidhikisyo mbɨkɛ yo libo bɨgala-gala, ɛbɨkya bɛ : ‹ Mwonɔ, nʉpatʉ gɔnɨ bangamia kakʉ. › Nomwo, kumbuso yi umuso gɔnɨ bangamia kamɨ. 47 Namuuso bɛ : ‹ Wa mika wanɨ ? › Esikisyo bɛ : ‹ Na mika Bhetueli, miko-mika Naholi ɨbʉ na Milika. › Nabhanga kʉwa bi pɛtɛ ka sɔngʉ na namakyaga baangɨga ka mabɔkʉ. 48 Kumbuso yi, nobuno bi moli, nabhibhiso Yawe, Kunzi ka mombukwana dhamɨ Abhalahamu, nɨnɔ ekpokyonisiku bi ngbingbili kavɨlya mika mombukwana dhamɨ muko ka lɨvananza kakɨ. 49 Mbɨya wanʉ, ibikyoni nɛkɨ, ikanɨ makawonisilo mombukwana dhamɨ sɨpananɨsɔ na bʉnza. Kiko nɨ makakwananɨgʉ, mɛbɨkya, kyɛ nibhi ambɛ nakagya bʉ. »
50 Kumbuso kaʉkana bɛyɔ, Labhani ɨbʉ na Bhetueli basikisyo bɛ : « Lɨkpʉmʉka li nɨlɔ apʉnya ka Yawe, takɛgʉ na nɨlɔ tabɨkya, ikanɨ kabhaɨlya ikanɨ kakya. 51 Lɛbhɛka a wanʉ kambwa kakʉ, mʉvanɔ, waga. Iki muko mika mumbukwono dhakʉ bɛyɔ Yawe abɨkya ndɨ mino. » 52 Nɨyɔ mʉgya-ligubho ka Abhalahamu ʉkana bɛyɔ, obuno ndɨ moli kambwa ka Yawe, abhibhiso. 53 Kumbuso yi anyɔ makpʉmʉka nɨmɔ botwo ndɨ na bangwɛyɨ ba ya lɨgabhʉ lapʉ, anyɔ gɔnɨ nɨmɔ botwo ndɨ na ɔlɔ, na botu, apá Lɛbhɛka. Apá gɔnɨ mamakɨ ɨbʉ na amakɨ mukumbo ma lɨgabhʉ lapʉ. 54 Kʉwa wa ɨyɨ na batʉ nɨbɔ bakpakyana ndɨ na ɨbʉ, balyalya, bomwo na bɨnda ndɨ kaanganana.
Lɛbhɛka obingisyini vononi
Nɨyɔ lɨsyɛ asyɛ, mʉgya-ligubho nɔ abɨkya mamakɨ Lɛbhɛka ɨbʉ na amakɨ bɛ : « Nakamʉkʉnga ambɛ isilyoni pisi kaɨga kʉ ka mombukwana dhamɨ. » 55 Basikisyo bɛ : « Lɛbhɛka asyɨtɔ mbɛyɨ bata na ibusu masyɛ makɛdɛ, bhanda masyɛ tɛkɛbɛ. Kumbuso yi akwanana kʉwa kaaga. » 56 Luki limoti, alʉkʉ nɔ usikisyo bɛ : « Kikiliki, makelilyonitɔgʉ ngbingo, Yawe ogyi bi bɛ lɨgʉndʉ kamɨ akɨtagɨ ka mazɨyɔ. Isilyoni pisi nɨgɨ ka mombukwana dhamɨ. » 57 Mamakɨ Lɛbhɛka ɨbʉ na amakɨ babɨkya bɛ : « Tamokini nɛkɨ mbɛyɨ muko, tamuuso tamanaga kakɨ. » 58 Bamaka kʉwa ndɨ Lɛbhɛka, bamuuso bɛ : « Watʉ kapa kaaga na alʉkʉ yi nɨmʉ ? » Osikisyo bɛ : « Iyo, takaaga na ɨyɨ. » 59 Basɨlya ndɨ Lɛbhɛka pisi ɨbʉ na muko yi nɨnɔ lɨvananza kakɨ apá ndɨ bɛ iki kasingyogoku ka mogubho. Baga na mʉgya-ligubho ka Abhalahamu pa imoti na batʉ nɨbɔ bakpakyana ndɨ na ɨbʉ. 60 Badukilyo ndɨ Lɛbhɛka bʉbʉnga, babɨkya bɛ :
« Ɨwɛ mikusu, wɨɨta
amakɨ baelofu na baelofu ka bambanzʉ !
Lɨvananza kakʉ,
oumi bagʉdʉ ka bomuyosiso kabʉ ! »
61 Kumbuso yi, Lɛbhɛka na bagya-ligubho kakɨ boko bi badaka ndɨ kʉgʉ ka bangamia, babyɛ mʉgya-ligubho ka Abhalahamu. Kʉwa wa alʉkʉ nɔ ava Lɛbhɛka na baga ndɨ.
Isaka bosilyonini na Lɛbhɛka
62 Ko ngbingo yi nɨnɔ, Isaka a ndɨ nɨ otukyiniku ka iwili nɨyɔ balɨkyaga ndɨ bɛ Lɨkɔ Lahai-Loi. Ikogo kʉwa ndɨ ka iwili ya Negebhu. 63 Lɨsyɛ limoti na bʉgɔgɔ, opupo ndɨ kaɨnanaga magʉ ka syʉngbʉ. maka ndɨ bazwa, ʉmɨna bangamia nɨ banodhoku. 64 Lɛbhɛka ʉmaka bazwa, amɨna Isaka, obhumbukoku katʉkya kʉgʉ ka ngamia. 65 Amuuso mʉgya-ligubho ka Abhalahamu bɛ : « Alʉkʉ tino nɔ akodhoku ka syʉngbʉ katibyeku nɔ ? » Mʉgya-ligubho asikisyo bɛ : « Mombukwana dhamɨ nɔ. » Kʉwa wa Lɛbhɛka ava kɨtambala kakɨ, itikyo miso. 66 Mʉgya-ligubho atʉmbʉlyaga ndɨ Isaka masɨ nɨmɔ agya ndɨ. 67 Kʉwa wa, Isaka ɨnda ndɨ na Lɛbhɛka ka ndabʉ nɨyɔ amakɨ bɛyɔ ka Sala asa ndɨ. Ɨɨta ndɨ mukakɨ na apa. Kinili Isaka apʉnga kʉwa ndɨ kabʉsala kukwakʉ ka amakɨ.