Barʉ́wa ya
Yaakúupu
Mʉlongooryo
Mʉʉntʉ ˆaandɨka barʉ́wa ɨhɨ, nɨ Yaakúupu. Ʉhʉ Yaakúupu nɨ ʉmwɨ wa vandʉʉ va Yéesu ajáa (Matáayo 13:55). Yaakúupu ʉhʉ, sɨ Yaakúupu mʉndʉʉ wa Yooháani (Matáayo 4:21), au Yaakúupu sha Alʉfáayo (Matáayo 10:3) tʉkʉ. Mpɨɨndɨ ˆaandɨkáa barʉ́wa ɨhɨ, yeeye nɨ mʉlongooli wa vaantʉ ˆvamuruma Yéesu ʉko Yerusaléemu ajáa (Mɨrɨmo ya Vatumwi 15:12-13). Paúli amwaanɨrɨra “Ngururyo” yo muruma Kirisitʉ (Vagalatía 2:9). Kati ya myaaka ya 62-69 keende Kirisitʉ ˆavyaalwa, vavɨ va Kirisitʉ vajáa vamʉʉlaa Yaakúupu sa kʉra kumuruma kwaachwe Yéesu Kirisitʉ. Na barʉ́wa ɨhɨ Yaakúupu ɨɨyandɨka de ʉʉlawe.
Barʉ́wa ɨhɨ, Yaakúupu avaandɨkɨra vaantʉ ˆvamuruma Yéesu va Kɨyahúudi ˆveene vajáa vatɨɨja múuji wa Yerusaléemu, ˆvakɨɨngɨrɨrwe nɨ Vayahúudi ˆveene vajáa vamusiita Yéesu Kirisitʉ. Ava noo ˆvamʉʉlaa Sitefáano (Mɨrɨmo ya Vatumwi 7:548:3). Vaantʉ ˆvamuruma Yéesu avo vajáa viipasa ɨsɨ joosi ja Yudéea, Samaría, Foiníike na Síria (Mɨrɨmo ya Vatumwi 8:1; 11:19). Ɨkɨ noo ˆchooreka Yaakúupu avaanɨrɨra vaantʉ ava, “nkolo ikimi na ivɨrɨ ˆngʼeene jeenera weerʉ yoosi” (1:1).
ˆCheene Yaakúupu avawyɨɨra ava vaantʉ aha barúwii, nɨ kwɨɨmɨrɨra neeja kʉra kumuruma kwaavo Yéesu na kʉvawyɨɨra ˆvyeene varɨ kiikala mpɨɨndɨ ja uturikiri (1:2-15). Avakaanʼya vaantʉ ˆvamuruma Yéesu vareke kʉvasinanala vaantʉ (2:1-11). Alumirirya kumuruma kwaavo Yéesu koonekane ko tʉmama masáare maaja (2:14-26). Kei, avalairirya vandoolaanga neeja ndimi jaavo, karɨ varekere jikorerye mooto sɨ ˆurímaa tʉkʉ (3:1-12). Kɨɨntʉ chɨɨngɨ ˆalumirirya nɨ kumuruma Yéesu, kʉvaloombera valwɨ́ɨrɨ na kʉvahaka makuta valwɨ́ɨrɨ kwa irina ra Mweenevyoosi (5:13-16).
ˆVyeene Kɨtáabu ɨkɨ Chagavwa
Lʉmbɨ na kʉyerwa 1:1-18
Kʉteera na kʉtʉmama 1:19-27
Karɨ tʉndoosinanala vaantʉ tʉkʉ 2:1-13
Kuruma Yéesu koónekanaa kwa nteendo njija 2:14-26
Kwɨɨmɨrɨra lurimi na tooti ya kurumwii 3:1-18
Karɨ tʉve vijeengi na masáare ya weerʉ tʉkʉ 4:1–5:6
Tuyimirirye uturikiri na tʉndooloomba ko ruma 5:7-20