LINJILA
Kawuɍi kǝji Isa Almasiwuyedǝ
________________________________
Kalmaram
akki mowoma - Kam yaudi duwon na jama yaudiyayen wuɍi cǝmoye gomna Rombero fijiyidǝ. Adǝ nangaro jamadǝ tayia jauro ngukcana. [Fa.: collecteur d'impôts]
Almasiwu - Kaala Isaye, tima kam duwon Ala tia kǝreje mai jamanjuyero galajǝgǝnadǝ wo. [Fa.: le Messie, Jésus Christ]
amwurawa - Fuwuwu jama yaudiyayedǝ. [Fa.: anciens]
asem - Kǝnja-a kǝmbo-a Ala nangaro wada. Na Isaa gawuyen asemdǝ faral gǝni, nafila. Asem cadaiya, Alaa caworǝna nangaro, karwunjan tia karǝnjana. [Fa.: jeûne, carême]
barasu - Kasuwa karawiye. Barasu kamdǝa cǝdaiya, karawinju juwe tia tayir gǝniro cǝdi. Dawu jamanjuyen gǝni, ngawo bǝlayen dǝgai. Kam barasuadǝ tiro dǝɍima cani. [Fa.: lèpre]
biwu - Awo Ala dapcǝnaa dio bi awo Ala cǝraanaa dionambudǝ. Kam biwu cǝdidǝ biwuma. [Fa.: faute, péché]
bu fida - Juwaptu madaro ro lǝmanne jenalan tuluwo. Barga karmo Isa Almasiwuyen na adǝn fuwun bu fidaye ci dajǝna, gade bawo. [Fa.: sacrifice]
dandal - Na duwon jama yaudiyaye masammanno yim tustuyea tilan Alaa ambǝttuwuro captaidǝ. Jaman Linjilayen bǝla yaudiya fi yaye dandalnjua. [Fa.: mosquée, synagogue]
dinariyus - Wuɍi ɍiwullaye lardu Rombe. Dinariyus faldǝ alwasi kida kawu falle. Tiyinjun fǝkka-a cu-a Kaisarre bakkaada, tilan akki Rombe biyajai. [Fa.: denier, une pièce d'argent romain]
Fado Alaye - Na Jerujalemlan jama yaudiyaye tilan Alaro bu fida-a ambǝttuwu-aro captaidǝ. Dandal kada, amma Fado Alaye fal. [Fa.: temple]
Farisa - Kǝwu laa wurawa adinwu yaudiyaye. Malǝmbanja jauro Attaura Nawi Musaye nojana, amanjaro wada Alaye sammaa kalkallo jaaro casakkarai. [Fa.: pharisiens]
fuwura - Kam duwon fǝrdu malǝmnjuyen ilmu majimadǝ. Jaman Linjilayen fuwura Isaye tadawa gǝni, am kǝlanjaye kongwa-a kamu-a. [Fa.: talibé, disciple]
hosanna - Lewa darajaye tǝlam yaudiyaudin, maananjudǝ Ala cǝkkawo bi Alaa yungoriyo! Kambo daraja njo carayiya, «Hosanna!» cani. [Fa.: hosanna]
Israyila - Cu Nawi Yakubaye ye, lardu kaduwunjuye ye. Jiɍiya Israyilawuyedǝ, tayima kaduwu tada mewun yindin Nawi Yakubayedǝ wo. Jaman Bargaande Isayedǝn ngǝwusoro Israyilawua yaudiya yelan bowoyera. [Fa.: Israël, Jacob]
Kaisar - Kaala gomna kura Rombe. Curo Linjilayen kaisar yindi mbeji: Kaisar Agustas-a Kaisar Tiberiyas-a. [Fa.: César, l'empereur romain]
karuwa - Alau Alaye kambe curuiwawo. Mainja Yiwulis, rakce ambo ngaye tayia basarji ye, cakke awo diwi cadi yedǝ. Kam duwon tiyinjun karuwaadǝ karuwama. Maana tiloa sedan. [Fa.: esprit mauvais]
kǝska karmoye - Kǝska duwon tiro kam kusalan jajagane koljane, har nuidǝ. Jaman Linjilayen adǝ wowom am Rombe. Karmo jiɍi adǝ awo nanguye. [Fa.: croix]
laya duwaduram - Na duwon yaudiya Alaro bu fida caddidǝ. Kam laa bu fida dioro cǝrayiya, lǝman laa kǝrwu falla Fado Alayen duwaji: ngǝlaro, bi dal, bi dalo. [Fa.: lieu de sacrifice]
Masar - Cu larduye. Ku tǝlam nasaralan tiro Ejip cani. [Fa.: Egypte]
mina - Wuɍi lardu Gǝresse. Mina faldǝ alwasi kida kawu miaye. [Fa.: mine, une pièce d'argent grecque]
mir - Cu kawudiye, jauro buwucci. [Fa.: myrrhe, un parfum]
mutar - Cu kǝskaye. Kasuninju jauro tǝngǝɍi, amma ɍijiya, jauro kuraji. [Fa.: moutarde, un arbre]
nardi - Cu kawudiye, mǝndemi jauro tamanna, kǝji. [Fa.: nard, un parfum]
nawi - Kam duwon Ala tia kǝreje kawuɍinju jamaro isanoduwuro galajǝnamadǝ. [Fa.: prophète]
Njǝkkayima - Kaala Isaye, tima kam duwon jamanjua curo jǝktuyen cuttuluwimadǝ wo. [Fa.: Sauveur]
Ruhu Alaye - Ala tiyinju bawo, ti ruhu nangaro. Ti yero Banama cani. Ala Bawa-a Isa Tada-a Ruhu Alaye-adǝ tayi yakku samma fal. [Fa.: le Saint-Esprit]
ɍiman - Kam duwon Ala jama Israyilaye bu fidanja Alaro cǝddiro galajǝnamadǝ. Koro ɍimannadǝa am fado Nawi Ɍiman Harunayen curo kaduwu Lewiyen galajai. [Fa.: imam, prêtre]
Sadusi - Kǝwu laa wurawa adinwuye yaudiyaye. Tayidǝ cinowo duniaye ye bawo, malaiya ye bawo cani. [Fa.: sadducéens]
Samariya - Cu larduye. Samariwudǝ yaudi duwon ngalongawuɍi. [Fa.: Samarie]
Tada Kambe - Kaala Isaye, tima kam duwon Ala tiro kǝnduwo-a daraja-a kǝrmai-aa ce Ala tia duniaro cunodǝnamadǝ wo. Tidǝ adamgǝnaye kuranja. Kiyama wakkajiya, duniaro walde ise jama duniaye sammaro shara cǝddi. [Fa.: le Fils de l'homme]
talanti - Ngal ɍiwullaye lardu Gǝresse. Talanti faldǝ alama alwasi kida kǝrwu mewu wuriye gai. [Fa.: talent, une pièce d'argent grecque]
yaudi - Kam Israyilama, kaduwu Nawi Ibrahimbe-a Nawi Isakuye-a Nawi Yakubaye-a. Nawi Yakubaro Israyila cani. [Fa.: juif]
yim tustuye - Ala wada Israyilawuro ce kawu arakkuro kida cado, amma kawu tulurredǝ bare kida cadǝnni, yim adǝ tussa tiro ambǝccaa yeno. Jama Israyilawudǝ sǝbdua yim tustuyero kedo. [Fa.: sabbat]
Yiwulis - Mai sedannaye tiro Kǝlado, Jaraptuma, Beljabul, maina dunia adǝye canidǝ. [Fa.: Satan]
________________________________