Yẹ́sụ̃ ídrí ũgalaku rĩ vé ãtíꞌbá
(Mãtáyo 8:5-13; Yũwánĩ 4:43-54)
7
1 Yẹ́sụ̃ kã tã ꞌdĩꞌbée átá dẹẹ́ ꞌbá rĩ pi ní gí, ĩri ní ꞌdezú mụzú Kãpãrãnãụ́mã gá. 2 Kụ̃rụ́ rĩ agá ꞌdãá, ũgalaku ãngáráwá rĩ pi vé rĩa vé ãtíꞌbá ĩri ní lẽé ambamba rĩ, drã rụ ĩri ũnjí ũnjí, lẽ drãádrã. 3 Ũgalaku rĩ kã Yẹ́sụ̃ vé tã yịị́, ĩri ní ꞌbá ambugu Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé rĩ pi ã ụrụkọ pẽzú mụzú Yẹ́sụ̃ ri zịzú, ẽ ímụ́ rí ívé ãtíꞌbágú rĩ ídrí. 4 Kộpi kâ caá Yẹ́sụ̃ vúgá ꞌdãá, kộpi ní Yẹ́sụ̃ ri mãzú kínĩ, “Ãngáráwá ãmbúgú rĩ, ĩri ꞌbá múké, lẽ mî ímụ́ ĩrivé ãtíꞌbá drã ní rụụ́ rĩ ídrí, 5 ãꞌdiãtãsĩyã ãngáráwá rĩ lẽ ꞌbávé ꞌbá rĩ pi ambamba, sị ꞌbá ní Jó Múngú ri Zịzú ni.” 6 Kúru Yẹ́sụ̃ ní ꞌdezú mụzú kộpi be trụ́.Kộpi kâ caá ĩnyiŋá ꞌdãá, ãngáráwá rĩ pi vé ãmbúgú rĩ ní ívé ũndĩ ụrụkọꞌbée pẽzú mụzú Yẹ́sụ̃ vúgá ꞌdãá, kộpi ní ãngáráwá rĩ vé átángá ũlũzú Yẹ́sụ̃ ní kínĩ, “Úpí, mî iza mî sâ ímụ́zú mávé ãngá nõó ku, ãꞌdiãtãsĩyã ꞌí ndẽ ma ãmbũgũ sĩ rá, mí ícó ímụ́ mávé ãngá nõó ku. 7 Á mụ mí vúgá ꞌdĩlé kuyé, ãꞌdiãtãsĩyã ꞌí ndẽ ma ãmbũgũ sĩ rá. Lẽ mî átá átángá rĩ, mávé ãtíꞌbá rĩ ícó ídrí rá. 8 Ãngáráwá ụrụkọꞌbée anigé má drị̃lé gá, kộpi má ní tãị́mbị́ sẽ nĩ, ãngáráwá ụrụkọꞌbée anigé mâ pálé gá, ma kộpi ní tãị́mbị́ sẽ nĩ. Ma ícó ꞌyo ãlu ni ní, ‘ꞌÍ mụ,’ ĩri mụ rá. Ma ícó ꞌyo ãzi ni ní, ‘Mí ímụ́,’ ĩri ímụ́ rá. Ma ícó ꞌyo mávé ãtíꞌbá rĩ ní, ‘ꞌÍ ꞌo ꞌdíni,’ ĩri tã rĩ ꞌo rá.”
9 Yẹ́sụ̃ kã tã ĩ ní ũlũú ꞌí ní ꞌdĩri yịị́, sẽ ĩri ní ãyãngárá, ĩri ní ꞌi újázú ꞌbá bị́trị́ká mụꞌbá ꞌî vụ́drị̃ gé sĩ rĩ pi vúgálé, ĩri ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Ĩsẽrélẽ agá nõgó, má ị́sụ́ drĩ ꞌbá ãzi ẹ̃ꞌyị̃ngárá be ũkpó ũkpó sụ̃ ágó ꞌdĩri vé rĩ tị́nị kuyé!” 10 Ãgõ ĩ ní pẽé ꞌdãꞌbée kâ ĩ újá gõó ꞌbẹ̃tị́ ꞌdãá, kộpi cakí ị́sụ́ ãngáráwá rĩ vé ãtíꞌbá rĩ ídrí gí.
Yẹ́sụ̃ ídrí ọ̃wụ́zị́gọ́ ãzi vé mvá ágó drãápi gí ni
11 Tã ꞌdĩri ã vụ́drị̃ gé, koro Yẹ́sụ̃ ní ꞌdezú mụzú kụ̃rụ́ Nãínĩ vé rĩ gé, ꞌbá ĩri ã pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi be ꞌdekí mụzú ĩri ã vụ́drị̃ gé sĩ ĩndĩ. 12 Kộpi kâ caá ĩnyiŋá kụ̃rụ́ rĩ vé kẹ̃ẹ́tịlé gá ꞌdãá, kộpi ndrekí ꞌbá rĩ pi ri ọ̃wụ́zị́gọ́ rĩ vé mvá ãlukúta drãápi gí rĩ vé ãvũ ꞌdụ mụzú. ꞌBá bị́trị́ká ꞌdekí mụzú ũkú rĩ vúgá sĩ ĩndĩ. 13 Úpí Yẹ́sụ̃ kã ọ̃wụ́zị́gọ́ rĩ ndreé, ĩzãngã fi ẹ́sị́ ni agá, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, “ꞌÍ ngo ku.”
14 Yẹ́sụ̃ ní áꞌya ãvũ rĩ ꞌdụzú rĩ úlózú, ꞌbá ãvũ ꞌdụꞌbá rĩ pi ní pá tuzú. Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú kĩnĩ, “Kẹ̃rị́mvá ꞌdĩri, ꞌí nga ụrụ.” 15 Ãvũ rĩ ní íngázú úrízú ụrụ sĩ, ĩri ní íꞌdózú átázú, Yẹ́sụ̃ ní ĩri sẽzú gõzú ẹ́ndrẹ́pị vúgá ꞌdãá.
16 ꞌBá rĩ pi ãrẽvú céré rukí tã Yẹ́sụ̃ ní ꞌoó ꞌdĩri rá, sẽ kộpi íngúkí Múngú ri rá. Kộpi kínĩ, “Nẹ́bị̃ ãmbúgú ĩfũ ꞌbá ãsámvú gé gí. Múngú ímụ́ ívé ꞌbá rĩ pi ẽ ĩzã kongárá gá.” 17 Tã Yẹ́sụ̃ ní ꞌoó ꞌdĩri ayi mụzú ãngũ Yụ̃dáyã vé rĩ agásĩ, ãzini ãngũ jẽlé gá sĩ rĩ pi agásĩ céré.
Yẹ́sụ̃ pi vé tã Yũwánĩ Bãtízĩmũ sẽépi rĩ be rĩ
18 Yũwánĩ Bãtízĩmũ sẽépi rĩ vé ꞌbá ĩri ã pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi ní tã Yẹ́sụ̃ ní ꞌoó rĩ pi ũlũzú Yũwánĩ ní céré. Kúru Yũwánĩ ní ívé ꞌbá ꞌî pámvú ũbĩꞌbá rĩ pi zịzú ị̃rị̃, 19 ĩri ní kộpi pẽzú mụzú Úpí ri zịzú kĩnĩ, “Mi ꞌbá ĩ ní ꞌyoó kínĩ, ĩri ímụ́ ꞌdĩíꞌdĩ rĩ ꞌi, dõku ꞌbá ꞌbá ní rií ũtẽé rĩ ĩri túngú?”
20 Yũwánĩ vé ꞌbá ĩri ã pámvú ũbĩꞌbá ị̃rị̃ ꞌdĩꞌbée kâ caá Yẹ́sụ̃ vúgá ꞌdãá, kộpi ní ꞌyozú Yẹ́sụ̃ ní kínĩ, “Yũwánĩ Bãtízĩmũ sẽépi rĩ ĩpẽ ꞌbâ ímụ́ mi zịị́, ‘Mi ꞌbá ĩ ní ꞌyoó kínĩ, ĩri ímụ́ ꞌdĩíꞌdĩ rĩ ꞌi, dõku ꞌbá ꞌbá ní rií ũtẽé rĩ ĩri túngú?’ ”
21 Sâ ꞌdãri gé, Yẹ́sụ̃ ídrí ꞌbá drã be ãndíãndí ni pi, ꞌbá índrí ũnjí be ni pi kárákará, zị̃ ꞌbá kárákará mị be ẹ̃sị̃ꞌbá gí ni pi ẽ mị ãngũ ndreé rá. 22 Kúru Yẹ́sụ̃ ní újázú ꞌbá Yũwánĩ vé áyúãyũ rĩ pi ní kĩnĩ, “Ĩmi mvikí gõó Yũwánĩ vúgá ꞌdãá, ĩmi ũlũkí ĩri ní tã ĩmi ní ndreé ĩmî mị sĩ, ãzini ĩmi ní yịị́ ĩmî bị́ sĩ rĩ. ꞌBá mị ãkó rĩ pi nóni ãngũ ndre rá, ꞌbá bãtrá rú rĩ pi ngakí ẹ̃cị̃ tuú rá, ꞌbá ũfú ní nyaá rĩ pi ã rụ́ꞌbá ícákí céré ule rá, ꞌbá bị́ be ẹ̃sị̃ꞌbá gí rĩ pi ẽ bị́ zị̃ ꞌi tã yịị́ rá, ꞌbá ũdrãꞌbá gí rĩ pi íngákí gõó ídri rú rá, ãzini ĩ nóni ri ụ́ꞌdụ́kọ́ múké Múngú vé rĩ ũlũ ꞌbá ngá ãkó rĩ pi ní. 23 Ĩmi lũkí Yũwánĩ ní ꞌyozú kínĩ, tã má ní ꞌoó, ãzini tã má ní ꞌyoó rĩ, ꞌbá rĩ gã dõ ma kuyé, Múngú ri ĩri ní tãkíri sẽ rá.”
24 Yũwánĩ vé ꞌbá áyúãyũ rĩ pi kâ ꞌdeé mụụ́ gí, Yẹ́sụ̃ ní íꞌdózú Yũwánĩ vé tã átázú ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi ní kĩnĩ, “Ngá ĩmi ní mụụ́ ndreé ãngũ ãꞌwí cínyáfã rú rĩ agá ꞌdãá rĩ ãꞌdi? Ĩmi mụkí ꞌbá ũkpõ ãkó sụ̃ ĩzíríkõ ũlí ní rií úvị́ rĩ tị́nị ni ndreé? 25 Dõ ꞌdíni kuyé, ngá ĩmi ní mụụ́ ndreé rĩ ãꞌdi? Ĩmi mụkí ágó bõngó suúpi ũnyĩ be ni ndreé? ꞌBá bõngó ãjẽ be ni pi suꞌbá rĩ pi, kộpi ãꞌbú be ambamba, kộpi ri adri vũrã ꞌbãgú ní rizú adrizú rĩ gé. 26 ꞌBo ngá ĩmi ní mụụ́ ndreé ãngũ ãꞌwí cínyáfã rú rĩ agá ꞌdãá rĩ ãꞌdi? Ĩmi mụkí nẹ́bị̃ ndreé? Ẽ, á lẽ ꞌyoó ĩmi ní ꞌdíni, ꞌbá ĩmi ní mụụ́ ndreé ꞌdãri ndẽ nẹ́bị̃ rĩ pi rá. 27 ꞌBá ꞌdĩri Yũwánĩ ꞌi, sĩkí ĩrivé tã Búkũ Múngú vé rĩ agá kínĩ:
“ ‘Ma mávé ꞌbá áyúãyũ ni pẽ mụzú mí ní drị̃drị̃,
ĩri mụ mí ní lẹ́tị údé.’
28 Á lẽ lũú ĩmi ní kínĩ, ꞌbá ũkú ní tịị́ rĩ pi ãsámvú gé, ꞌbá ãzi Yũwánĩ ri ndẽépi ãmbũgũ sĩ ni ãluŋáni ꞌdãáyo. ꞌBo ꞌbá mãlũngã Múngú vé rĩ agá ꞌdãá ụ̃dụ̃mbị́tã rú rĩ, ndẽ Yũwánĩ ri ãmbũgũ sĩ rá.”
29 ꞌBá rĩ pi ãrẽvú céré, ꞌbá mũfẽngã umbe jezú rĩ uꞌdụꞌbá rĩ pi be, kộpi kâ tã Yẹ́sụ̃ ní átá ꞌdĩri yịị́, kộpi ẹ̃ꞌyị̃kí rá ꞌyozú kínĩ, tã Múngú vé ꞌoó rĩ, ĩri pịrị, ãꞌdiãtãsĩyã Yũwánĩ sẽ ĩ ní bãtízĩmũ nĩ. 30 ꞌBo Fãrụ́sị̃ rĩ pi, ꞌbá ĩ ní ímbá tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ nị̃ꞌbá múké múké rĩ pi be, gãkí tã Múngú ní lẽé kộpi ã ꞌokí rĩ sĩ, ãꞌdiãtãsĩyã kộpi lẽkí Yũwánĩ ã sẽ ĩ ní bãtízĩmũ ku.
31 Yẹ́sụ̃ ní gõzú ꞌyozú kĩnĩ, “Mâ ụ̃ꞌbị̃ rí úyú lókí nõri vé rĩ pi ngá íngóni ni sĩ? Kộpi adrikí sụ̃ ngá íngóni ni tị́nị? 32 Kộpi adrikí sụ̃ anjiŋá ĩ úmúꞌbá áví ávíꞌbée jọ̃kọ́nị̃ agá rĩ pi tị́nị, kộpi ri ꞌyo,
“ ‘ꞌBá cokí ĩmi ní kụ̃ꞌdị́,
ꞌbo ĩmi tukí úngó kuyé,
ꞌBá ngokí úngó ãvũ vé ni,
ꞌbo ĩmi ngokí ãá kuyé.’
33 Ãꞌdiãtãsĩyã Yũwánĩ Bãtízĩmũ sẽépi rĩ ímụ́, nya pánga kuyé, ãzini mvụ vị́nyọ̃ kuyé, ꞌbo ĩmi kínĩ, ‘Índrí ũnjí fi drị̃ ni gé gí.’ 34 Ma ꞌBá Mvá ꞌi, má ímụ́, á nya ngá rá, ãzini á mvụ ngá rá, ĩmi kínĩ, ‘Ma ri ngá nya ambamba, ãzini ma ri ĩmẽrẽ ambamba, ma ũndĩ ꞌbá mũfẽngã umbe jezú rĩ uꞌdụꞌbá rĩ pi vé ni, ãzini ꞌbá ũnjĩkãnyã ꞌoꞌbá rĩ pi vé ni.’ 35 Tã ꞌbá úmĩ be rĩ ní ngaá rĩ ĩri lũ ꞌyozú kínĩ tã ĩri ní ꞌoó rĩ pịrị.”
Ũkú ũnjĩkãnyã be rĩ dã ũdu Yẹ́sụ̃ ã pá gá
36 Fãrụ́sị̃gú ãzi zị Yẹ́sụ̃ ri mụụ́ ínyá nyaá ívé ãngá, kúru Yẹ́sụ̃ ní ꞌdezú mụzú ágó rĩ vé ãngá ꞌdãá, kộpi ní úrízú vũgá ínyá rĩ ã nyangárá gá. 37 Ũkú ãzi ũnjĩkãnyã be ni kụ̃rụ́ ꞌdãri agá, ũkú rĩ kã yịị́ kínĩ, Yẹ́sụ̃ ri ínyá nya Fãrụ́sị̃gú rĩ vé ãngá ꞌdãáꞌdã, ĩri ní ũdu ãjẽ be ãmbúgú ni íjị́zú mãlãngĩ agá, 38 ĩri ní ímụ́zú pá tuzú Yẹ́sụ̃ ã úgóró gá, ĩri ní kũmũcí ũtị̃zú Yẹ́sụ̃ ã pá gálésĩ, ĩri ní rizú ngozú, ĩrivé mị̃ị́ndrẹ ri uꞌdeé Yẹ́sụ̃ ã pá gá. Kúru ĩri ní mị̃ị́ndrẹ rĩ ị́nị́zú ꞌî drị̃ꞌbí sĩ, ĩri ní Yẹ́sụ̃ ã pá undruzú, ĩri ní ũdu ngụ̃ụ́pi ndrị̃ndrị̃ ni dãzú Yẹ́sụ̃ ã pá gá.
39 Fãrụ́sị̃gú Yẹ́sụ̃ ri zịị́pi rĩ kã tã ꞌdĩri ndreé, ri ụ̃sụ̃ụ́ ꞌí ẹ́sị́ agá ꞌdãlé kĩnĩ, “Ágó ꞌdĩri dõ nẹ́bị̃, ícó té nị̃ị́ ámá ꞌyozú kínĩ, ũkú riípi drị́ ꞌbãápi ꞌî rụ́ꞌbá gá ꞌdĩri, ĩri ꞌbá ũnjĩkãnyã be ni ku?”
40 Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú Fãrụ́sị̃gú rĩ ní kĩnĩ, “Sị̃mọ́nã, á lẽ mí ní tã ãzi lũú ꞌdĩ.”
Sị̃mọ́nã ní ẹ̃ꞌyị̃zú kĩnĩ, “Ímbápi, mi ícó tã rĩ lũ má ní rá.”
41 Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú ĩri ní kĩnĩ, “Ágó ãzi sẽ mũfẽngã ꞌbá ị̃rị̃ pi ní mẹ̃rị́ rú. Sẽ ágó ãzi rĩ ní mũfẽngã fífí ẹ̃njị̃ị́pi ẹ̃njị̃ẹ̃njị̃ mụ̃dụ̃rụ̃lụ̃ tọ̃wụ́, sẽ ãzi rĩ ní mũfẽngã fífí ẹ̃njị̃ị́pi ẹ̃njị̃ẹ̃njị̃b pụ̃kụ́ tọ̃wụ́. 42 Ãgõ ị̃rị̃ ꞌdĩꞌbée ndãkí ũꞌdũ tí mẹ̃rị́ ꞌdĩꞌbée ũfẽzú. Mẹ̃rị́ ꞌdị́pa kã ndreé ꞌdíni, gõ mũfẽngã rĩ vé tã ọyụụ́ ꞌí ẹ́sị́ agásĩ rá. ꞌBá ị̃rị̃ ꞌdĩꞌbée pi ãsámvú gé, ꞌbá mẹ̃rị́ ꞌdị́pa rĩ lẽépi agaápi rá rĩ íngõri?”
43 Sị̃mọ́nã ní újázú kĩnĩ, “Má ígá ꞌbá mẹ̃rị́ ꞌdụụ́pi ãmbúgú rĩ ꞌi.”
Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú ĩri ní kínĩ, “Tã mí ní újá ꞌdĩri pịrị.”
44 Kúru Yẹ́sụ̃ ní ꞌi újázú ũkú rĩ ndrezú, ĩri ní ꞌyozú Sị̃mọ́nã ní kĩnĩ, “ꞌÍ ndre drĩ ũkú ꞌdĩri ká, má ní ícázú mívé ãngá nõgó rĩ gé, ꞌí sẽ má ní yị̃ị́ pá ũjĩzú ni kuyé, ꞌbo ũkú nõri ũjĩ mâ pá mị̃ị́ndrẹ ꞌí mị gé rĩ sĩ, ị́nị́ mâ pá ꞌî drị̃ꞌbí sĩ. 45 Mí uꞌde ma ẹzịị́ bẹ̃drị̃ sĩ kuyé, ꞌbo sâ má ní ífízú nõgó rĩ gé, ũkú rĩ ri mâ pá ndruú, ku ndrungárá ni kuyé. 46 ꞌÍ dã ũdu má drị̃gé kuyé, ꞌbo ũkú rĩ ũdã ũdu ngụ̃ụ́pi ndrị̃ndrị̃ rĩ má pá gá nĩ. 47 Kúru á lẽ ꞌyoó mí ní ꞌdíni, ũnjĩkãnyã ũkú rĩ ní ꞌoó kárákará ꞌdĩꞌbée, á trũ ĩri gí, ãꞌdiãtãsĩyã lẽ ma ambamba. ꞌBo ꞌbá ĩ ní ĩrivé ũnjĩkãnyã trũú céré kuyé rĩ, ĩrivé lẽngárá mãdãŋá.”
48 Kúru Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú ũkú rĩ ní kĩnĩ, “Á trũ mi mívé ũnjĩkãnyã agásĩ gí.”
49 Ụ̃mụ́ rĩ pi ní rizú átázú ĩ ãsámvú gé sĩ kínĩ, “ꞌBá ꞌdĩri ụ̃sụ̃ ꞌi ãꞌdi ꞌi ícópi ũnjĩkãnyã trũúpi rá ni?”
50 Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú ũkú rĩ ní kĩnĩ, “Mívé ẹ̃ꞌyị̃ngárá ídrí mi gí, ꞌí mụ, tãkíri ã adri mí be.”