EBBALUWA OPAWULO EGIYAWANDIKIIRE
ABʼEFEESO
Enyanjula
Ebbaluwa eeri abʼEfeeso, bagiwandiikire mu kiseera ekibawandikiiremu eedi eeri abʼe Kolose. Bateebereza bati bagiwandiikire oti-so mu mwanka gwa 60 nga bamalire okubyala oKurisito. Omuwandiiki iye onyere yeeyanjula ati niiye omutume oPawulo (1:1). Abakugu omu byʼeBbaibbuli baikirirya bati oPawulo yawandikiire abʼEfeeso bbaluwa, waire ngʼebulamu obusugirye owuwe obuli ooti buudi obuli mwedi eeri abʼe Kolose. Era oPawulo yawandiikire ebbaluwa eenu ngʼali mu mabbuusu (3:1; 4:1; 6:20). Era nʼagiwa Tukiko okugimutwalira oweyabbaire ngʼayaba okucaalira ekanisa eyʼomwEfeeso (6:21-22).
Efeeso kyabbaire kibuga kinene, era niikyo ekyabbaire ekibuga ekikulu ekyʼaBalooma abʼomwitwale lyʼAsiya oMutono. Ekibuga ekyo, babbaire bakimaite ino olwʼeYeekaalu yaabwe egibabbaire bawongere eeri onkuni owa Bayonaani omukali ogubeetanga bati Aluteemi (Bik 19:23-31). Ekanisa omwEfeeso yabbaire etandiikire nʼamaani neye oluzwanyuma nʼewola (Bil 2:1-7).
Omu kitundu ekisooka ekyʼebbaluwa eenu, oPawulo asonzola engeri oKibbumba egiyalonderemu abantube, era nʼengeri egyabalokolamu omu bikole byabwe ebibbibibbi okubitira omu Yesu Kurisito. Ageraagerania ekanisa oku mubiri, nʼoKurisito nga niiye omutwe, era oku kwombeka alaga oKurisito ngʼeibbaale erikulu erisiba ensonda. Omu kitundu ekyokubiri omu bbaluwa eenu, oPawulo awa ebiragiro ebirungamya oku kubba omu bwomi bwa bukurisitaayo.
Engeri egibyecaanamu
1. OPawulo yeeyanjula era asugirya abʼEfeeso 1:1-2.
2. OPawulo asonzola enkolagana yʼekanisa nʼoKurisito 1:3–3:21.
3. OPawulo awandiika engeri aBakurisitaayo egibateekwa okwebityamu 4:1–6:20.
4. OPawulo awa entumulaye emaliirirya 6:21-24.