47
1 Yusefu, anagendi bwira Faraho: «E mwami! Daata, na beene witu, keera balyoka mu kihugo kyeꞌKaanani, bali kuguma neꞌbibuzi byabo, neꞌmbene, neꞌngaavu, neꞌndundu, neꞌngegere. Na buno, bakoli tuuziri i Gosheni.»2 Ha nyuma, mu yabo bakulu baage, Yusefu anayabiira mwo bataanu, anagendi bayerekana imunda mwami. 3 Mwami, mbu ababonage, anababuuza: «Biki byo mukizi kola?» Nabo, ti: «E waliha, tulyagagi bakozi baawe. Umukolwa gwitu, guba gwa kuragira ibitugwa. Yugwo mukolwa, gwo na bashokuluza biitu nabo bâli kizi gira. 4 Tuli bakozi baawe. Twayija, gira tutuule hano mu kino kihugo kyawe nga babunga. Mukuba, mu kihugo kyeꞌKaanani, ndaakizo ndagiriro ízikiri mwo. Si umwena gukola mu gunuuza. Kwokwo, e nahamwitu, utuhanguulage, we kongwa, tutuule i Gosheni.»
5 Faraho anabwira Yusefu: «Yisho na bakulu baawe, we gabayubasa. 6 Mu kino kihugo kyoshi kyeꞌMiisiri, we kola mutwali mwo. Aahago! Utoole ahandu hiija ho ugababiika. Wangabalekiiri kiri na haaho i Gosheni. Mu kati kaabo, iri wangabona mweꞌbikalage byaꞌbashosi, banabe bayiji umukolwa gwoꞌkuragira, ubabiike babe bimangizi beꞌbitugwa byani.»
7 Ha nyuma, Yusefu anayerekana yishe Yakobo imunda mwami. Yakobo, iri akahika, anamúgashaanira. 8 Haaho, mwami anamúbuuza: «Ewe! Ukoli hiiti imyaka inga?»
9 Yakobo, ti: «Imyaka yo ngoli hiiti mu kuno kujeba-jeba kwani, ikola myaka igana na makumi gashatu. Iyo myaka, iryagagi migerwa naaho, inayijwiri mwaꞌmalibu. Na kwakundi, ndazi hika ku myaka ya bashokuluza baani, kundu nabo bâli kizi jeba-jeba.» 10 Haaho, Yakobo anashubi múgashaanira, anamúsiga yaho.
11 Mu yikyo kihugo kyeꞌMiisiri, Yusefu anayubasa mwo yishe, kiri na bakulu baage. Anabaheereza ahandu hiija hoꞌkutuula, hoofi naꞌkaaya, nga kwokulya mwami âli mali gwanwa akyula. 12 Na yaho i Rameseesi, Yusefu anakizi lungikira yishe ibyokulya, anakizi bilungikira kiri na bakulu baage, naꞌbandi booshi ba mu nyumba ya yishe, ukukulikirana naꞌmagoorwa ga ngiisi mbaga.
Yusefu atabaalana mu mwena
13 Mu yikyo kihugo kyoshi kyeꞌMiisiri, ibyokulya byâli ki bulisiri, halinde umwena gwanagenderera ukugunuuza mwo. Abandu baamwo, kiri naꞌbandu beꞌKaanani, banatondeera ukujamba. 14 Yusefu, ikyanya akaguliisa irya ngano, anakuumania ifwaranga zooshi zaꞌbandu beꞌMiisiri, neꞌzaꞌbandu beꞌKaanani. Yizo fwaranga, anakizi zitwala imwa Faraho.
15 Abandu beꞌMiisiri kuguma naꞌbeꞌKaanani, iri fwaranga zikabamalira, Abamiisiri booshi banagendi bwira Yusefu: «Kwokuno, tutaki hiiti kiri noꞌlusumuuni. Utuheereze byo tugaalya, e waliha! Neꞌri wangatuyima byo, tugayiji lambuukira mu masu gaawe.»
16 Yusefu, ti: «Bweꞌfwaranga ziinyu keera zamala, mundeeterage ibitugwa biinyu, gira tukizi bikaburania neꞌbyokulya.»
17 Kwokwo, yabo bandu banakizi mútwalira ifwarasi, neꞌngaavu, neꞌbibuzi, neꞌmbene, na bapunda. Ikyanya âli kizi biyabiira, anabaheereze byo bagaalya. Yibyo byokulya, umwaka gwoshi gwanamala Yusefu ali mu bikaburania neꞌbitugwa.
18 Yugwo mwaka, iri gukamala, banashubi múyijira, ti: «E nahamwitu, ndaahyo twangakubisha. Tutaki hiiti kiri na íhiteerwa ku shinda. Ifwaranga ziitu, neꞌbitugwa biitu byoshi, we koli bihiiti. Si byo tukoli sigiriini naaho, galyagagi magala giitu, neꞌndalo ziitu.
19 «E nahamwitu, ka buli bwija kweꞌndalo ziitu zisibage, tunalambuukire mu masu gaawe? Kwokwo buno, ugulage amatongo giitu. Kiri na twenyene, utugulage, halinde tugendi ba baja ba mwami weꞌMiisiri. Kizima tulonge byo tugaalya. Byo ugatuheereza naaho, ziri imbuto zo tugabyala, gira tutayiji fwa. Kiri niꞌdaho liitu nalyo, litayiji kengeera lyaginiinuka.»
20 Hiꞌgulu lya yugwo mwena, kyanatuma ngiisi Mumiisiri agaguliisa indalo yage. Yusefu anakizi zigulira mwami weꞌMiisiri, halinde ikihugo kyoshi kyeꞌMiisiri kyanaba bikola bindu bya mwami. 21 Abandu beꞌmbande zooshi zeꞌMiisiri, Yusefu anabagira babe baja ba mwami wayo.
22 Halikago, amatongo gaꞌbagingi boohe, atanagahuma kwo. Mukuba, yabo bagingi, mwami âli biisiri ulubaaja hiꞌgulu lyabo, kwo bakizi longa umusheego. Kwokwo, bwo bâli rambiri ku musheego, kyanatuma amatongo gaabo, batakagaguliisa.
23 Yusefu anabwira abandu: «Mwehe neꞌndalo ziinyu, keera namùgula, mube baja ba mwami. Aahago! Imbuto zino, mugendi byala. 24 Haliko, ikyanya mugayimbula, mugaagira imituli itaanu. Umutuli muguma, munaguleete i bwami. Neꞌgindi mituli ina, mugagisingula nga mbuto ziinyu, na nga byokulya biinyu, mwe naꞌbaana biinyu.»
25 Banamúshuvya: «E nahamwitu, watukiza ngana-ngana! Bwo watugirira amiija, tukola tugaaba baja ba Faraho.»
26 Yusefu anabiika ulubaaja mu kihugo kyeꞌMiisiri, kwo ngiisi Mumiisiri yeshi, ku mwimbu gwage, akwaniini akizi tangira Faraho umutuli muguma gwa kataanu. Yulwo lubaaja, lunakiri ho, halinde zeene. Si amatongo gaꞌbagingi naaho, go gatakaba bindu bya Faraho.
Yakobo alaga Yusefu
27 Abahisiraheeri banatuula yaho i Gosheni, mu kihugo kyeꞌMiisiri. Banakizi butira mwo, halinde banayushuuka bweneene, banatwira na mweꞌbindu bingi. 28 Yakobo akahisa imyaka ikumi niꞌrinda atuuziri mu kihugo kyeꞌMiisiri. Neꞌmyaka yage yoshi yo akalama, yâli riiri igana na makumi gana niꞌrinda.
29 Uyo Yakobo, iri akaba akola agaafwa, anatumira mugala wage wa Yusefu, anamúbwira: «Iri wangaba unguuziri, nakuyinginga ubiikage ukuboko kwawe hano mwiꞌdako lyeꞌkibero kyani,a unandagaanie kwo utaganziika mu kino kihugo kyeꞌMiisiri. We kongwa! Yiri igambo, ulingirire mu kati koꞌlushaagwa. 30 Ikyanya ngaafwa, unjaaze hano i Miisiri, unagendi nziika ha butambi lya bashokuluza baani.» Yusefu naye, ti: «E daata, yibyo wambwira, ngabigira.»
31 Yakobo anashubi deta: «Umbiikirage indahiro.» Kwokwo, Yusefu anamúbiikira yo. Hisiraheeri anayinika itwe iwa mushego.