Babilɔni tara
51
1 Pa Yawe Yɛnŋɛlɛ lì yo yɛɛn fɔ:«Ye wele, mi yaa tifɛliŋgbɔgɔ ŋga ki maa jɔgɔwɔ piin ka yirige mbe wa Babilɔni tara ti na,
mbege wa Lɛvu Kamayi† ca woolo pe na.
2 Mi yaa yarilire fɛfɛnnɛ pele torogo wa Babilɔni tara ti ni,
pe sa pe fɛ paa yarilire yɛn,
mbe yaara ti koli mbe tara ti yaga waga.
Na jɔlɔgɔ pilige ki ka ka gbɔn,
pe yaa ka yiri kɛɛ ki ni fuun ki na mbe pan mbe to ti na.»
3 Yaga ka ti sandira wɔnfɛnnɛ peri taga peri tile,
yaga ka ti pe pe malaga gbɔndeere ti lesaga ta!
Yaga ka pe lefɔnmbɔlɔ wa kpɛ yaga,
ye pe maliŋgbɔɔnlɔ ŋgbelege ki tɔngɔ pew!
4 Pe yaa ka wɛlɛgɛ mbe toori, mbe kuku wa Babilɔni tara ti ni,
pe yaa ka pe sugulo, pe gboolo pe toori wa Babilɔni ca nawa koŋgolo ke ni.
5 Katugu Izirayɛli* tara woolo naa Zhuda tara woolo pe Yɛnŋɛlɛ le,
Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ, lii kari mbe pe yaga paa naŋgunjaala yɛn;
ali mbege ta pè kapere pye tara ti lagapyew ki ni Izirayɛli woolo Yɛnŋɛlɛ kpoyi* li na o.
6 «Ye fe ye yiri wa Babilɔni ca,
ye ni fuun nuŋgba nuŋgba ye fe ye ta ye shɔ,
jaŋgo yaga ka pinlɛ mbe tɔngɔ ki ni ki kapege ki kala na,
katugu ko ki yɛn Yawe Yɛnŋɛlɛ li kayaŋga wɔsanga we.
Li yaa pe sara mbe yala ŋga ki daga pe ni ki ni.
7 Babilɔni tara tìla pye Yawe Yɛnŋɛlɛ li kɛɛ paa tɛ wɔjɛnnɛ yɛn;
tara lombondo woolo pe ni fuun pè wɔ wa li ni, a pe yɛgɛ kila kanŋgi,
cɛngɛlɛ kè li duvɛn wi wɔ, ki kala na, yara ye ke ni.
8 Ɛɛn fɔ Babilɔni tara tì to le yɔngɔlɔ nuŋgba ke ni fɔ ma jɔgɔ.
Yaa yuŋgbɔgɔrɔ sɛnrɛ yuun ki na,
ye wɛrɛ faworo lagaja pe sagbanra ti na,
kana ko yaa pe sagala.
9 Wàa ki ŋgbanga ma Babilɔni tara ti wɛrɛ pye,
ɛɛn fɔ tii ya mbe sagala.
Ye pan weri yaga wa,
we ni fuun nuŋgba nuŋgba we kari we tara;
katugu ti kiti kɔnkala lì yiri ma gbɔn fɔ wa yɛnŋɛlɛ na,
ma gbɔn fɔ wa kambaara ti na.
10 We yɛn ma sin yɛgɛ ŋga na, Yawe Yɛnŋɛlɛ lìgi yirige funwa na;
ye pan waa Yawe Yɛnŋɛlɛ, we Yɛnŋɛlɛ li kapyegele ke yari wa Siyɔn* ca.»
11 «Ye ye sandira wangala ke yɔnrɔ ti wɔwɔ,
ye ye sanŋgbɔ wi yin ke ni!
Yawe Yɛnŋɛlɛ lì Medi tara wunlumbolo pe sun ma pe yirige,
katugu lìgi kɔn maga tɛgɛ mbe Babilɔni tara ti tɔngɔ.
Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛn na jaa mbeli kayaŋga ki wɔ,
mbeli kayaŋga ki wɔ li shɛrigo gbɔgɔ* ki wogo na.
12 Ye kacɛn yaraga ka yirige wa naayeri Babilɔni ca mboro ti jaanrikala li mɛgɛ ni!
Ye leele pele taga ca ki welefɛnnɛ pe na,
ye kɔrɔsi pyefɛnnɛ yerege yerege ca ki na,
ye maliŋgbɔɔnlɔ pele lara paa juguye pe singi,
katugu ŋga Yawe Yɛnŋɛlɛ lì kɔn ma tɛgɛ,
ŋga lì yo Babilɔni ca woolo pe wogo na, li yaa ki pye.
13 Mboro Babilɔni ca ye, mboro ŋa ma yɛn ma cɛn wa gbaan gbeŋɛ† wi yɔn na,
mboro ŋa yarijɛndɛ lɛgɛrɛ yɛn ma yeri,
ma kɔsanga wì gbɔn
ma java wì kɛɛ toro.
14 Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ lì wugu li yɛɛra mɛgɛ ki na, ma yo fɔ:
‹Kaselege ko na, mi yaa ti lelɛgɛrɛ mbe pan pɔɔn yin paa gbatɔ yɛn,
pe yaa kaa cew tawa kɔŋgɔlɔ waa ma mɛgɛ ni.› »
15 «Yawe Yɛnŋɛlɛ lì tara ti da li yawa pi fanŋga na,
ma dunruya wi da li kajɛnmɛ pi fanŋga na,
ma naayeri wi gbegele maa jaraga li tijinliwɛ pi fanŋga na.
16 Na li ka gbanla, tɔnŋgbɔɔ pi ma gbogolo pi yɛɛ na wa yɛnŋɛlɛ na;
li ma ti kambaara ti ma yiri fɔ wa tara ti kɔsaga ma pan.
Li ma yɛnŋɛlɛ yɛngɛlɛmɛ pye mbe ti tisaga ki ma pan,
li ma ti tifɛlɛgɛ ki ma yiri wa ki cɛnsaga na gbɔɔn.
17 Kì pye ma, sɛnwee piile pe ni fuun pe yɛn tijinliwɛ fu fɛnnɛ, wa kpɛ si kala jɛn;
tɛ gbɔnfɛnnɛ pe ma yarisunndo nda gbegele, fɛrɛ ma kaa pe yigi ti kala na;
katugu ki yaara yanlɛrɛ nda pe ma gbegele, ti maa leele fanla,
yinwege wɔnwɔn kpɛ woro ti ni.
18 Ki yaara ti yɛn wagafe, ma pye titɛgɛrɛ yaara;
na pe kiti kɔnwagati wiga ka gbɔn, pe yaa ka kɔ mbe wɔ wa.
19 Ɛɛn fɔ Zhakɔbu setirige piile pe Yɛnŋɛlɛ li woro paa ki yarisunndo ti yɛn;
katugu lo lì yaara ti ni fuun ti da.
Izirayɛli woolo poro pe yɛn cɛnlɛ na li yɛn li kɔrɔgɔ ye.
Li mɛgɛ koyi ŋga Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ.»
Babilɔni tara wunluwɔ
20 We Fɔ* wì yo fɔ:
«Babilɔni tara, màa pye na yeri paa tugumbolo yɛn, paa malaga gbɔnyaraga yɛn;
mɔ̀ɔ tɛgɛ ma cɛngɛlɛ ke gbɔn ma ke tɔngɔlɔ,
mɔ̀ɔ tɛgɛ ma wunluwɔ tara lɛgɛrɛ tɔngɔ.
21 Mɔ̀ɔ tɛgɛ ma shɔn wo naa shɔn lugufɔ wi ni pe tɔngɔ,
mɔ̀ɔ tɛgɛ ma malaga gbɔnwotoro wo naa wi fevɔ wi ni pe tɔngɔ.
22 Mɔ̀ɔ tɛgɛ ma nambala naa jɛɛlɛ pe tɔngɔ,
mɔ̀ɔ tɛgɛ ma lelɛŋgbaara naa piile pe tɔngɔ,
mɔ̀ɔ tɛgɛ ma pinambiile naa sumborombiile pe tɔngɔ.
23 Mɔ̀ɔ tɛgɛ ma yaayoro kɔnrifɛnnɛ naa yaayoro ŋgbeleye yi tɔngɔ,
mɔ̀ɔ tɛgɛ ma falifɛnnɛ naa pe nɛrɛ nda ti maa fali ti tɔngɔ,
mɔ̀ɔ tɛgɛ ma tara teele naa fanŋga fɛnnɛ pe tɔngɔ.»
24 Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma fɔ:
«Babilɔni ca woolo naa Babilɔni tara fɛnnɛ pe ni fuun pè kapege ŋga pye Siyɔn ca ki na,
mi yaa ki fɔgɔ ki tɔn pe na ye yɛgɛ sɔgɔwɔ.
25 Wele, mboro Babilɔni tara, mi naa mboro we yɛn we yɛɛ na,
mboro ŋa ma yɛn paa yanwiga ŋga ki maa jɔgɔwɔ piin we!
Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma.
Mboro ŋa màa pye na tara ti ni fuun ti tɔnri,
mi yaa na kɛɛ ki yirige ma na,
mbɔɔn koŋgo mbe yiri wa walaga ki go na mbɔɔn jan,
mbɔɔn pye yanwiga ŋga ki yɛn na sori.
26 Pe se ka sinndɛlɛgɛ ta wa ma ni naa, mbe pye go yɛnlɛ sinndɛlɛgɛ,
nakoma mbe pye go nɔgɔ lesinndɛlɛgɛ;
katugu ma yaa jɔgɔ mbe pye kataga fɔ sanga pyew.»
Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma.
27 «Ye kacɛn yaraga ka yirige wa naayeri laga tara ti ni malaga gbɔngɔ ki mɛgɛ ni,
ye mbanlaga ki win wa cɛngɛlɛ ke sɔgɔwɔ malaga gbɔngɔ ki mɛgɛ ni;
ye cɛngɛlɛ ke gbɛgɛlɛ ye ke wa Babilɔni tara ti na.
Ye ki wunluwɔ tara nda ti yeri ti mɛgɛ ni:
Ararati, naa Mini, konaa Ashikenazi.
Ye maliŋgbɔɔnlɔ teele yeri ye wa ti na,
ye yiri ti kɔrɔgɔ shɔnye lɛgɛrɛ ni paa gbatɔ yɛn.
28 Ye cɛngɛlɛ ke gbɛgɛlɛ ye ke wa ti na,
naa Medi tara wunlumbolo pe ni,
naa pe tara teele naa pe fanŋga fɛnnɛ pe ni,
konaa pe yɛn ma cɛn tara nda fuun go na ti ni.
29 Tara tì yɛgɛyɛgɛ, ma tigile,
katugu ŋga Yawe Yɛnŋɛlɛ làa kɔn ma tɛgɛ Babilɔni tara ti wogo na, ko li yɛn na piin.
Li yaa Babilɔni tara ti jɔgɔ mberi yaga waga,
lere se ka pye mbe cɛn wa ti ni naa.
30 Babilɔni tara maliŋgbɔɔnlɔ pè malaga gbɔngɔ ki yaga;
pè koro wa malaga sigeyinrɛ* ti ni.
Pe fanŋga kì kɔ;
pè kanŋga ma pye paa jɛɛlɛ yɛn.
Pe juguye pè kasɔn le wa pe cɛnsara ti ni,
ma pe ca mboro yeyɔnrɔ ti sɔgɔyaara ti kaari kaari.
31 Mbele paa fee, paa fee na finli pe yɛɛ ni,
Pitunmbolo paa fee na finli pe yɛɛ ni,
jaŋgo mbe saga yo Babilɔni tara wunlunaŋa wi kan,
fɔ pòo ca ki shɔ kɛɛ ki ni fuun ki na.
32 Pè torosara ti shɔ,
ma kasɔn le lɔrɔ yɔn yan ki ni,
maliŋgbɔɔnlɔ pe sunndo wì kɔn pe na.
33 Katugu Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ, Izirayɛli woolo Yɛnŋɛlɛ, pa lì yo yɛɛn fɔ:
‹Babilɔni ca kì pye paa yarilire sunsaga yɛn,
wagati ŋa ni pe maa ki tangala we.
Sanni jɛnri, yarilire sunsanga wi yaa gbɔn ki na, pe yaa ki tɔngɔ.› »
Yɛnŋɛlɛ li yaa li woolo
34 «Babilɔni tara wunlunaŋa Nebukanezari wì we ka ma we kɔ pew;
wì we pye paa leyaraga yɛn, ŋga kì koro waga.
Wì we yɔli paa yarifɛlɛgɛ* ma kaa lere yɔli we,
wùu fuŋgbolo li yin we yarijɛndɛ tiyɔnrɔ ti ni,
kona mɛɛ we wa fɔ lege.
35 Tege naa jɔlɔgɔ ŋga Babilɔni tara woolo pè taga we na,
Yɛnŋɛlɛ sa ti ki fɔgɔ mbe tɔn pe na!
Siyɔn ca woolo poro pè yo ma.
Babilɔni tara fɛnnɛ pè we gbo ma we kasanwa mba wo,
Yɛnŋɛlɛ sa ti ki fɔgɔ mbe tɔn pe na!
Zheruzalɛmu ca woolo poro pè yo ma.»
36 Ki kala na, pa Yawe Yɛnŋɛlɛ lì yo yɛɛn fɔ:
«Ye wele, mi yaa yere ye kala li ni,
mi yaa ye kayaŋga ki wɔ ye kan;
mi yaa Babilɔni tara lɔgbɔgɔ tɔnmɔ pi waga,
mbe pulugo ki waga.
37 Babilɔni ca ki yaa tɔngɔ mbe pye sinndɛɛrɛ gbogolosaga,
mbe pye kombokara ti cɛnsaga.
Pe yaa kaa kawa ki na konaa mbaa tɛgɛ ki na,
lere kpɛ se ka cɛn wa ki ni naa.
38 Ca woolo pe yɛn na kuunru ja paa jara yirifɔnmbɔlɔ yɛn,
pe yɛn na gbele ja paa jara piile yɛn.
39 Na pe jogo wiga ka yiri pe ni jɛŋgɛ sanga ŋa ni,
pa kona mi yaa sɔgɔlɔ gbɔlɔ gbɛgɛlɛ pe kan;
mi yaa pe kan pe wɔ pe tin fɔ pe yɛgɛ kila kanŋgi,
mbe ti paa yɔgɔri.
Ko puŋgo na, pe yaa wɔnlɔwɔ pa wɔnlɔ mba pe se yiri pi na naa fyew;
Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì ma.
40 Mi yaa pe yigi mbe tigi pe ni wa pe gbosaga,
paa yɛgɛ ŋga na pe ma kari simbapyɔ ni wa wi gbosaga we,
paa yɛgɛ ŋga na pe ma kari simbapɛnɛ naa sikapɛnɛ ni pe gbosaga we.»
Babilɔni tara woolo
41 E, Sheshaki† ca ko pè shɔ ma!
Ko ŋga dunruya lomboŋgo woolo pàa pye naga sɔnni, ko kì kari yɛɛn gbari!
Kì pye mɛlɛ, a Babilɔni ca kì si pye laga ŋga pè tɔngɔ cɛngɛlɛ ke sɔgɔwɔ?
42 Kɔgɔje wì yiri ma Babilɔni ca ki li,
wi tɔnmɔ mba pi maa yinrigi na tuun, pì ca ki tɔn pew.
43 Babilɔni tara cara tì jɔgɔ ma koro waga,
tara tì pye lawaga, naa laga ŋga tɔnmɔ woro wa;
ti yɛn tara nda lere se cɛn wa ti ni naa,
sɛnwee pyɔ kpɛ se ka toro wa ti ni naa.
44 We Fɔ* wì yo fɔ:
«Mi yaa ka yiri Babilɔni tara yarisunŋgo Bɛli† ki kɔrɔgɔ;
yaara nda kì yɔli, mi ya kari tile mberi wɔ wa ki yɔn.
Cɛngɛlɛ sanŋgala ke se kaa kee ki kɔrɔgɔ mbaa ki gbogo naa;
Babilɔni ca malaga sigembogo ki yaa ka toori.
45 Na woolo, ye fe ye yiri wa Babilɔni ca ki ni,
ye ni fuun nuŋgba nuŋgba ye ye yɛɛ go shɔ,
ye lali Yawe Yɛnŋɛlɛ li naŋgbanwa kala li ni.
46 «Sɛnrɛ nda ye yaa logo laga tara ti ni, yaga ka ti ti ye wire ti fanla ye na, nakoma mbe ye sunndo wi kɔn ye na; katugu yɛlɛ la ni, tinmɛ pa ma yiri, yɛlɛ la yɛgɛ ni, tinmɛ pa yɛgɛ ma yiri. Lewɛlɛwɛ kapyere ti yaa ka lɛgɛ laga tara ti ni, to wa yaa ka yiri to wa yɛgɛ kɔrɔgɔ.
47 Ki kala na, piliye ya yɛn wa na paan,
mi yaa ka yiri Babilɔni tara yarisunndo ti kɔrɔgɔ;
tara woolo pe ni fuun pe yaa ka fɛrɛ shɔ,
pe gboolo pe ni fuun pe yaa ka toori tara ti na wa ca ki ni.
48 Naayeri wo naa tara ti ni konaa ti nawa yaara ti ni fuun ti ni,
ti yaa kaa yɔgɔrimɔ kɔŋgɔlɔ waa Babilɔni ca ki wogo na;
katugu jɔgɔwɔ pyefɛnnɛ pe yaa ka yiri wa yɔnlɔparawa kamɛŋgɛ kɛɛ ki yeri mbe pan mbe to ki na.»
Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma.
Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɔ wi sɛnyoro
49 Babilɔni tara woolo pe daga mbe toori fun Izirayɛli tara woolo mbele pè gbo ma jaanri pe kala na,
paa yɛgɛ ŋga na Babilɔni tara woolo pè leele pe gbo ma pe jaanri tara lombondo ti ni we.
50 Yoro mbele yè shɔ tokobi wi kɛɛ,
yaa kee yaga ka yere!
Mbe ye ta taleere wa lege, yaa sɔnri Yawe Yɛnŋɛlɛ li na,
Zheruzalɛmu ca wogo ki pye wa ye kotogo na.
Yɛnŋɛlɛ woolo pe sɛnyoro
51 Fɛrɛ la we yigi, naa wàa pye na we tɛgɛlɛ sɛnrɛ ti nuru we,
fɛrɛ tìla we go ki sogo we na,
katugu tara ta yɛgɛ woolo pan ma ye wa Yawe Yɛnŋɛlɛ li go ki lajɛndɛ kpoyi* ti ni.
Yɛnŋɛlɛ li sɛnyoro
52 «Ki kala na, piliye ya yɛn wa na paan,
mi yaa ka yiri pe yarisunndo ti kɔrɔgɔ,
leele mbele pè gbɔn ma wɛlɛgɛ,
pe yaa kaa jɛɛn wa tara ti ni lagapyew.
Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma.
53 Ali na Babilɔni ca ki ka lugu mbe kari fɔ wa yɛnŋɛlɛ na,
ali na ki ka sa malaga sigeyinrɛ kan wa, nda lere se ya gbɔn ti na,
konaa ki ni fuun, mi yaa jɔgɔwɔ pyefɛnnɛ pele yirige mbe wa ki na»;
Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma.
54 Jɔrɔgɔmɔ pa yɛn na yinrigi wa Babilɔni tara ti ni na sagawa jaa,
jɔgɔwɔ pyege tinmɛ gbɔɔ yɛn na yinrigi wa ki Kalide tara fɛnnɛ pe tara ti ni.
55 Katugu Yawe Yɛnŋɛlɛ li yɛn na Babilɔni tara ti tɔnri,
li yaa ti pe tinmɛ gbɔɔ pi kɔ.
Pe juguye pe yɛn na tinmɛ gbɔɔ yinrigi paa kɔgɔje tɔnmɔ mba pi maa yinrigi na tuun pi yɛn,
pe tinmɛ pi yɛn paa tɔnŋgbɔɔ mba pi yɛn na tinni ŋgbanga pi yɛn.
56 Ee, jɔgɔwɔ pyefɔ wa yɛn na paan ca ki kɔrɔgɔ,
wi yɛn na paan Babilɔni ca ki kɔrɔgɔ.
Wì ki maliŋgbɔɔnlɔ kotogofɛnnɛ pe yigi,
pe sandira tì kaari,
katugu Yawe Yɛnŋɛlɛ lo li yɛn Yɛnŋɛlɛ na li maa leele pe sara,
li yaa ka lere nuŋgba nuŋgba pyew wi sara mbe yala ŋga ki daga wi ni ki ni.
57 «Mi yaa ka ca ki fanŋga fɛnnɛ, naa kajɛnmbɛlɛ, naa janmaratigiye, naa kiti kɔnfɛnnɛ konaa maliŋgbɔɔnlɔ kotogofɛnnɛ pe kan pe wɔ pe tin, pe yɛgɛ kila kanŋgi. Pe yaa kaa wɔnlɔwɔ pa wɔnlɔ suyi, mba pe se ka yiri pi na naa. Wunlunaŋa ŋa pe yinri Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ lo lì yo ma.»
58 Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ, pa lì yo yɛɛn fɔ:
«Babilɔni ca mboro tugbɔɔrɔ liire ti yaa ka tɔngɔ mbe wɔ wa pew,
ki yeyɔngɔ kɔɔrɔ nda tì yagara yagara ti yaa ka sogo.
Pe yɛn na tunŋgo piin jaga,
cɛngɛlɛ ke yɛn na ke yɛɛ tege na ke tunŋgo ki piin kasɔn ko kan.»
Zheremi wìla wi sɛnrɛ ti yɔnlɔgɔ
59 Kona, a Yɛnŋɛlɛ yɔn sɛnrɛ yofɔ* Zheremi wì si tunŋgo kan Neriya pinambyɔ Seraya ŋa wìla pye Maseya pishyɛnwoo wi yeri; ki wagati wi ni, Seraya wìla pinlɛ Zhuda tara wunlunaŋa Sedesiyasi wi ni na kee wa Babilɔni tara. Kìla pye Sedesiyasi wi wunluwɔ pi yɛlɛ tijɛrɛ wolo lo ni. Kìla yala Seraya wi yɛn Zhuda tara wunlunaŋa wi tunmbyeele pe to. 60 Jɔlɔgɔ kagala ŋgele fuun ke mbaa to Babilɔni tara ti na, konaa kagala ŋgele fuun kàa pye ma yɔnlɔgɔ Babilɔni tara ti wogo na, Zheremi wìla ti yɔnlɔgɔ sɛlɛgɛ sɛwɛ wa na. 61 A Zheremi wì sigi yo Seraya wi kan fɔ: «Na maga ka sa gbɔn wa Babilɔni ca, ma bala maga sɛnrɛ nda ti ni fuun ti kara ŋgbanga. 62 Kona, ma sigi yo ma yo fɔ: ‹Yawe Yɛnŋɛlɛ, mboro jate mboro màa ki yo ki ca ŋga ki wogo na ma yo ma yaa ki tɔngɔ, jaŋgo lere ka ka cɛn wa ki ni nakoma yaayogo; ɛɛn fɔ kì koro waga fɔ sanga pyew.› 63 Na maga ka ki sɛwɛ ŋa wi kara mbe kɔ sanga ŋa ni, maa pɔ sinndɛlɛgɛ na, maa wa wa Efirati gbaan wi nandogomɔ. 64 Kona, ma sho fɔ: ‹Pa Babilɔni ca ki yaa ka kɔ mbe wɔ wa yɛɛn. Jɔlɔgɔ ŋga mi yɛn na waa ki na, ki se ka ya yiri mbe wɔ wa ki ni fyew. Ca woolo pe yɛn na tege.› »
Pa Zheremi wi sɛnrɛ tì kɔ namɛna.