Izirayɛli woolo pe yaa ka sɔngɔrɔ
31
1 Yawe Yɛnŋɛlɛ lì yo fɔ: «Ko sanga wo ni, mi yaa ka pye Izirayɛli* seye woolo pe ni fuun pe Yɛnŋɛlɛ, poro fun pe yaa ka pye na woolo.»2 Pa Yawe Yɛnŋɛlɛ lì yo yɛɛn fɔ:
«Leele mbele pè shɔ tokobi wi kɛɛ,
poro wɛlɛ pe kala li yɛn ma mi ŋa Yɛnŋɛlɛ na ndanla wa gbinri* wi ni.
Izirayɛli woolo pe yɛn na kee wa pe wogosaga kɛɛ ki yeri.»
3 Yawe Yɛnŋɛlɛ lìli yɛɛ naga we na maga lɛ wa faa, ma yo fɔ:
«Ye yɛn mala ndanla ndanlawa mbakɔɔ ni,
ko kala kì ti mì koro ma mara ye na wa na kagbaraga pyege ki ni.
4 Mi yaa ye tɛgɛ naa fɔnŋgɔ wa ye cɛnsaga lɛgɛ ki ni, ye yaa si koro mbe yeresaga ta,
yoro Izirayɛli woolo mbele na lendanlambala!
Ye yaa ka ye pimbigile ke lɛ naa paa ye yɛɛ fereyaara yɛn,
ye yaa ka yiri mbe pinlɛ mbaa yoo yɔfɛnnɛ mbele paa yɔgɔri pe ni.
5 Ye yaa ka ɛrɛzɛn* tiire sanri naa wa Samari* yanwira ti na,
mbele pe yaa ti sanri pe yaa kaa ki pire ti kaa.
6 Pilige ka yɛn wa na paan,
ca ki kɔrɔsifɛnnɛ pe yaa kaa kɔŋgɔlɔ waa wa Efirayimu yanwira ti na, mbe yo fɔ:
‹Ye yiri we kari wa Siyɔn* ca,
wa Yawe Yɛnŋɛlɛ, we Yɛnŋɛlɛ li yeri!› »
7 Katugu pa Yawe Yɛnŋɛlɛ lì yo yɛɛn fɔ:
«Yaa jɔrɔgi nayinmɛ ni Zhakɔbu setirige piile pe kala na;
yaa yɔgɔri nayinmɛ gbɔɔ ni pe cɛnlɛ li kan,
lo na li yɛn cɛngɛlɛ ke ni fuun ke yɛgɛ we.
Ye ye magaŋgala ke yirige yaa Yɛnŋɛlɛ li sɔnni yaa yuun fɔ:
‹Yawe Yɛnŋɛlɛ, ma woolo pe shɔ, Izirayɛli woolo sanmbala mbele pè koro go na we.›
8 Ye wele, mi yaa ka pe yirige wa yɔnlɔparawa kamɛŋgɛ kɛɛ tara ti ni mbe sɔngɔrɔ pe ni;
mi yaa ka pe gbogolo mbe yiri fɔ wa tara ti kɔsaga ki na.
Fyɔɔnlɔ na jejɔgɔlɔ fɛnnɛ yaa ka pye pe ni,
naa kugbɔrɔ fɛnnɛ konaa jɛɛlɛ mbele pe selara yiri pe ni;
janwa gbɔlɔ li yaa ka sɔngɔrɔ mbe pan laga ki laga ŋga ki ni.
9 Pe yaa kaa paan mbaa gbele.
Mi yaa ka keli pe yɛgɛ mbe sɔngɔrɔ pe ni, mbe pe ta pe yɛn nala yɛnriŋgbanga yɛnri we.
Mi yaa ka kari pe ni laforo yɔn na,
mi yaa ka toro pe ni konɔ na li yɛn ma yala la ni,
na pe se kurugo wa li ni;
katugu muwi mi yɛn Izirayɛli woolo pe to we,
Efirayimu wo wi yɛn na pinambyɔ koŋgbanŋa we.»
10 Yoro cɛngɛlɛ woolo wele, ye Yawe Yɛnŋɛlɛ li sɛnrɛ ti logo,
ye kari ye saga sɛnrɛ ti yari wa lege, wa lɔgɔ furo* tara ti ni.
Yege yo fɔ: «Ŋa wìla Izirayɛli woolo pe gbɔn ma pe jaraga, wo wi yaa ka pe gbogolo naa;
wi yaa kaa pe kɔrɔsi paa yɛgɛ ŋga na simbaala kɔnrifɔ* ma kaa naa simbaŋgbelege kɔrɔsi we.
11 Katugu Yawe Yɛnŋɛlɛ lo li yɛn na Zhakɔbu setirige piile pe go shoo;
ŋa wi yɛn fanŋga ni ma wɛ pe na, li yɛn na pe shoo wi kɛɛ.
12 Pe yaa ka pan mbaa yɔgɔrimɔ kɔŋgɔlɔ waa wa Siyɔn yanwira ti na;
pe yaa kaa gbinri mbaa paan Yawe Yɛnŋɛlɛ li yarijɛndɛ ti kɔrɔgɔ:
Bile*, naa ɛrɛzɛn tɔnmɔ, naa sinmɛ liwoo,
naa simbaala, naa sikaala konaa nɛrɛ ni.
Pe yaa ka pye paa naŋgɔ kɛrɛ yɛn, nda pe yɛn na suguru tɔnmɔ ni jɛŋgɛ,
pe jatere wi se ka piri pe na naa.
13 Ko sanga wo ni, sumboro naŋa mbajɛɛn wi yaa kaa yoo yɔgɔrimɔ ni,
lefɔnmbɔlɔ naa lelɛŋgbaara ti ni, pe yaa kaa yɔgɔri ja.
Mi yaa ka pe kunwɔ gbelege ki kanŋga mbege pye yɔgɔrimɔ kala,
mbe pe kotogo ki sogo pe na;
mi yaa pe nandangawa pi kɔ mbe yɔgɔrimɔ kan pe yeri.
14 Mi yaa saraga wɔfɛnnɛ* pe kan saraga* kara yanlaga woro ni pe tin;
mi yaa na woolo pe kan pe tin na yarijɛndɛ ti ni.
Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma.»
Yɛnŋɛlɛ li yaa Izirayɛli woolo
15 Pa Yawe Yɛnŋɛlɛ lì yo yɛɛn fɔ:
«Paa gbeere nuru wa Arama ca,
nandangawa gbeere ri.
Arashɛli† wo wila wi piile pe kunwɔ pi gbele,
wi woro na jaa poo kotogo ki sogo wi na,
katugu pè ku.»
16 Pa Yawe Yɛnŋɛlɛ lì yo yɛɛn fɔ:
«Ye ye gbelege ki yaga, ye ye yɛntunwɔ pi tulu;
katugu ye yaa ye tunŋgo ki sara wi ta.
Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma.
Ye piile pe yaa ka sɔngɔrɔ mbe yiri wa pe juguye pe tara.
17 Ye setirige piile pe yaa ka jigi tagasaga ta.
Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma.
Ye piile pe yaa ka sɔngɔrɔ mbe pan laga pe yɛɛra tara ti ni.
18 «Mì Efirayimu† cɛnlɛ woolo pe yuŋgbɔgɔrɔ sɛnrɛ ti logo, pe yɛn na yuun fɔ:
‹Mà we koro, a wè koro
paa napige yɛn, ŋga ki fa koro gbɛn.
Sɔngɔrɔ ma pan we ni ma yɛɛ kɔrɔgɔ, pa we yaa sɔngɔrɔ mbe pan ma kɔrɔgɔ,
katugu mboro ma yɛn Yawe Yɛnŋɛlɛ, we Yɛnŋɛlɛ le.
19 Wàa laga ma na, ɛɛn fɔ koni wè we kapere ti jɛn mari yaga;
naa wè kaa ki wogo ki jɛn sanga ŋa ni,
ndajɛn we yigi, fɔ a waa we kotogo ki gbɔɔn.
Fɛrɛ tì we yigi, a wè go sogo;
katugu kapyere nda wè pye we punwɛ sanga wi ni, ki fɛrɛ ti yɛn we na.›
20 Efirayimu wi yɛn na pinambyɔ ŋa wi kala li yɛn ma gbɔgɔ na yeri,
pyɔ ŋa wi kala li yɛn mala ndanla fɔ jɛŋgɛ.
Sanga o sanga mi kaa para wi sɛnrɛ na,
mi maa jatere piin wi wogo na naa.
Ki kala na, wi wogo ki yɛn ma gbɔgɔ wa na kotogo ki na.
Mi yaa ka pe yinriwɛ ta naa fɔ jɛŋgɛ.
Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma.»
Izirayɛli woolo ye sɔngɔrɔ ye pan
21 «Ye tɛgɛrɛ yaara tɛgɛ ye torokonɔ li yɔn na,
ye tire kankan tila konɔ li nari;
konɔ na yè lɛ yaa li kɔrɔsi jɛŋgɛ.
Ye sɔngɔrɔ ye pan, Izirayɛli woolo, yoro mbele ye yɛn na lendanlambala,
ye sɔngɔrɔ ye pan wa ye ca ki ni.
22 Ye yaa koro mbaa mari la toro fɔ sa gbɔn wagati wiwiin,
yoro mbele ye yɛn paa sumboro ŋa wì yiri ma je we?
Yawe Yɛnŋɛlɛ li yaa kala fɔnnɔ pye laga tara ti ni.
Jɛlɛ wo wi yaa kaa naŋa wi lagajaa†.»
Zhuda tara woolo
23 Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ, Izirayɛli woolo Yɛnŋɛlɛ le, pa lì yo yɛɛn fɔ: «Zhuda tara woolo mbele pàa yigi kasopiile, na mi ka ka sɔngɔrɔ mbe pan pe ni sanga ŋa ni, kona wa Zhuda tara konaa ti cara ti ni, leele pe yaa kaa ki yuun fɔ:
‹Yawe Yɛnŋɛlɛ li duwaw ma na,
mboro Siyɔn yanwiga kpoyi* ye,
mboro ŋa kasinŋge ki cɛnsaga ye.›
24 «Kona Zhuda tara woolo poro naa Zhuda cara woolo pe ni fuun pe yaa ka cɛn wa ki laga ki ni, naa kɛrɛ kɔnfɛnnɛ poro naa mbele pe maa yanri na toro pe yaayoro ŋgbeleye yi ni. 25 Katugu mi yaa ka fanŋga kan mbele pè te pe yeri, mbe fanŋga gbɔgɔ le mbele fuun pe fanŋga kì kɔ pe ni. 26 Ko sanga wo ni, a mì si yɛn ma yiri wa na wɔnlɔwɔ pi na, a mì sigi yan fɔ na wɔnlɔwɔ pì tanla.»
27 Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma fɔ: «Piliye ya yɛn wa na paan, mi yaa ka Izirayɛli tara naa Zhuda tara ti yin sɛnwee piile naa yaayoro ti ni, paa yɛgɛ ŋga na pe ma kaa yariluguro yanragi kɛrɛ we. 28 Mìla yɛgɛ kan pe na ma pe kɔlɔgi, ma pe jan, ma pe jɔgɔ, ma pe tɔngɔ ma pe kɔ konaa ma kapege pye pe na yɛgɛ ŋga na, ki pyelɔmɔ nuŋgba pi na fun, mi yaa yɛgɛ kan pe na mbe pe gbegele mbe pe tɛgɛ konaa mbe yeresaga kan pe yeri. Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma. 29 Ko piliye yo ni, pe se kaa ki yuun fɔ:
‹Teele pè ɛrɛzɛn pire tugbɔɔnrɔ ti ka,
a piile pe ŋgangala kè tanga pe na.›
30 «Ɛɛn fɔ lere nuŋgba nuŋgba pyew wi yaa ka ku wi yɛɛra kajɔgɔrɔ to kala na. Lere o lere ka ɛrɛzɛn pire tugbɔɔnrɔ ka, ko fɔ wo ŋgangala koro ke yaa tanga wi na.»
31 Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma fɔ: «Wele, piliye ya yɛn wa na paan, mi yaa ka yɔn finliwɛ* fɔnmbɔ le Izirayɛli woolo poro naa Zhuda tara woolo pe ni. 32 Ki yɔn finliwɛ pi se ka pye paa yɔn finliwɛ mba mìla le pe tɛlɛye pe ni pi yɛn, pilige ŋga ni mìla pe yigi kɛɛ na ma yiri pe ni wa Ezhipiti tara ti ni we; ki yɔn finliwɛ mba pàa jɔgɔ we, ma sigi ta muwi mìla pye pe Fɔ* we. Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma. 33 Ɛɛn fɔ ko piliye yan yo puŋgo na, yɔn finliwɛ mba mi yaa ka le Izirayɛli woolo pe ni pow mba yɛɛn. Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma fɔ: Mi yaa kanla lasiri sɛnrɛ ti le wa pe nawa, mberi yɔnlɔgɔ wa pe kotoro ti na. Mi yaa ka pye pe Yɛnŋɛlɛ, pe yaa ka pye na woolo. 34 Lere se kaa wi lewee yɛnlɛ wi kara naa, nakoma mbaa wi sefɔ wi kara naa, mbaa yuun fɔ: ‹Ki daga ma Yawe Yɛnŋɛlɛ li jɛn.› Katugu leele pe ni fuun pe yaa kanla jɛn, mbege lɛ lepigile ke na mbe sa gbɔn legbɔɔlɔ pe na. Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma. Mi yaa ka pe kajɔgɔrɔ ti kala yaga pe na, mi se kanla jatere wi tɛgɛ pe kapere ti na naa.»
35 Yawe Yɛnŋɛlɛ na lì yɔnlɔ ki tɛgɛ, jaŋgo kila yanwa yinrigi yɔnlɔ na,
lo na lìgi kɔn maga tɛgɛ yeŋge konaa wɔnŋgɔlɔ ke kan, jaŋgo kaa yanwa yinrigi yembinɛ,
lo na li ma kɔgɔje wi yirige mbe ti wi tɔnmɔ mba pi maa yinrigi na tuun pila tinmɛ yinrigi,
lo na pe maa li yinri Yawe Yɛnŋɛlɛ na yawa pi ni fuun fɔ, pa lì yo yɛɛn fɔ:
36 «Ki kagala ŋgele kè kɔn ma tɛgɛ, na koro ka ya kɔ mbe wɔ wa na yɛgɛ sɔgɔwɔ,
pa kona Izirayɛli setirige piile pe mbe ya kɔ mbe wɔ wa na yɛgɛ sɔgɔwɔ, pa pe se pye naa cɛnlɛ na yɛgɛ sɔgɔwɔ. Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma.»
37 Pa Yawe Yɛnŋɛlɛ lì yo yɛɛn fɔ:
«Ndɛɛ ki pye lere mbe ya mbe naayeri wi yagawa pi taanla,
ndɛɛ ki pye lere mbe ya mbe tara ti tijuguwo pi taanla mbe gbɔn fɔ wa ti nɔgɔna cɛnyaara ti na,
pa kona mi jɛn na je Izirayɛli setirige piile pe ni fuun pe na,
kapyere nda fuun pè pye ti kala na.
Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma.»
38 Yawe Yɛnŋɛlɛ lo lì yo ma fɔ: «Ye wele, piliye ya yɛn wa na paan, pe yaa ka Zheruzalɛmu ca ki kan naa fɔnŋgɔ Yawe Yɛnŋɛlɛ li kan, mbege lɛ le Hananeyɛli sanŋgazo wi na fɔ sa gbɔn wa ca ki mbogo ki yɛnlɛ yeyɔngɔ ki na. 39 Pe yaa ka taanlamana li wa mbeli sin naa perew, mbe ca ki kɔngɔlɔ ke gbɔn mbe kari sa gbɔn fɔ wa Garɛbu tinndi wi na, kona mbe sili kɛ mbe taanla mbe kari wa Gowati laga kɛɛ ki yeri. 40 Pe maa gboolo pe nii konaa na cɔnrɔ ti waa gbunlundɛgɛ ŋga ni ki ni fuun, naa kɛɛrɛ lara ti ni fuun fɔ mbe sa gbɔn Sedirɔn lafogo ki na, mbe sa gbɔn fɔ wa Shɔnye yeyɔngɔ ki yɛnlɛ li na, wa yɔnlɔ yirisaga kɛɛ yeri, ko lara to ti ni fuun to yaa tɛgɛ ti yɛ mbe kan Yawe Yɛnŋɛlɛ li yeri. Ki lara ta kpɛ se ka jaanri naa, nakoma mbe tɔngɔ naa†.»