मत्ती
मत्तीए रा लिखेया रा सुसमाचार
भूमिका
मत्ती रचित सुसमाचार ये संदेश देओआ कि यीशु मसीह ई से उद्धारकर्ता ए जेसरे आऊणे री भविष्यबाणी कित्ती थी। परमेशरे पुराणे नियमो रे ह्जारो साल पईले आपणे लोका साथे कित्ती री वाचा खे तेस ई उद्धारकर्ता रे जरिए पूरा कित्तेया। ये शुभ संदेश बस यहूदी लोका खेई निए, जिना रे यीशु मसीह पैदा ऊआ और पाल़ेया पोषेया गया, बल्कि सारी दुनिया खे ए।
मत्ती रचित सुसमाचार बऊत ई चौकसिया साथे क्रमबद्ध तरीके रे लिखी राखेया। इजी री शुरूआत यीशु मसीह रे जन्मो ते ओई, तेबे तिना रे बपतिस्मा और परीक्षा रे बारे रे लिखी राखेया, तेबे गलील प्रदेशो रे प्रचार, शिक्षा और चंगा करने री सेवा रे बारे रे लिखी राखेया। इजी ते बाद एते सुसमाचारो रे यीशुए री गलीलो ते यरूशलेमो तको रा सफर और यीशुए री जिन्दगिया रे आखरी अफ़्ते री घटना रे बारे रे लिखी राखेया, जेतेरा मकसद तिना रा क्रूसो पाँदे चढ़ाया जाणा और तिना रा दुबारा जिऊँदा ऊणा ए।
एते सुसमाचारो रे यीशु एक महान् गुरूओ रे रूपो रे दखाई राखेया। तेसखे परमेशरो रे बिधानो री व्याख्या करने रा अक्क ए और से परमेशरो रे राज्य री शिक्षा देओआ। तेसरी शिक्षा खे पाँज पाअगा रे बांडी सकोए : (1) पाह्ड़ी उपदेश, जो स्वर्ग राज्य रे नागरिको रे चाल-चलण, फर्ज, खास अक्क और आखरी उम्मीदा ते मिलदा-जुलदा ए (पाठ 5-7); (2) बारा चेलेया खे सेवा रा काम करने खे शिक्षा देणा (पाठ 10); (3) स्वर्गो रे राज्य ते मिलदा-जुलदा उदारण (पाठ 13); (4) चेलेया ते मिलदी-जुलदी शिक्षा (पाठ 18) और (5) स्वर्ग राज्य रे आऊणे और एस जुगो ते मिलदी-जुलदी शिक्षा (पाठ 24, 25)
रूप-रेखा:
वंशावली और यीशु मसीह रा जन्म 1:1-2:23
यूहन्ना बपतिस्मा देणे वाल़े रा सेवा रा काम 3:1-12
यीशुए रा बपतिस्मा और परीक्षा 3:1-4:11
गलील प्रदेशो रे यीशुए री जनसेवा 4:12-18:25
गलील प्रदेशो ते यरूशलेम नगरो तक सफर 19:1-20:34
यरूशलेम नगरो रे आखरी अफ़्ता 21:1-27:66
यीशुए रा मरे रेया बीचा ते दुबारा जिऊँदा ऊणा और तिना रा दिशणा 28:1-20