Lwiikö 7

Zezwii yɛ 'slʋja a 'kifi a libhonʋnyɔ yɛmanɩ

(Matie 8.5‑13)

Zezwii 'nyɛɛ nɩkpa wɛlɩ 'la 'wëë,

'n ɔ yiɛ 'wʋ ‑sɔ,

'n ɔ yiɛ ‑mä Kapɛnaɔmö mö.

2 Mä Kapɛnaɔmö,

Ghlʋmɛɛwaa a 'slʋja a 'kifi ‑bhlʋ,

‑mä ɔ glɩ a‑a.

Nɩkpɛ 'la,

ɔ libhonʋnyɔ ‑bhlʋ ‑ɔ ‑gälɔɔ tenyii dlɩ wʋʋ,

'mö gu 'lɩbhää,

ɔ pö nyɛmʋba 'wʋ.

3 Zaa,

ɔ 'nʋä Zezwii a wɛlɩɩ,

'n ɔ yoo Zwiiföwaa a 'kädɩ ‑mumuë 'wʋ tie,

ɔ lɛ naa:

«A mö a 'kä Zezwii yɔwʋ bhibhe,

ɔ 'kä yi,

ɔ 'kä na libhonʋnyɔɔ yɛmanɩ.»

4‑5 Nɩkpa 'la 'n wa yiɛ mö.

Wa ghlɛɛ ‑mä,

'n wa yiɛ ‑sɩbhä Zezwii 'tɩtɩ 'nyɛ 'n wa yoo tenyii yɔwʋ bhibhe,

wa lɛ naa:

«‑Yayaya,

nɩkpɛ 'la ‑ɔ wäzɩmöä da'aa,

‑a yɩbhä nɩɩ yo 'wʋ,

‑maa 'nyɩɛ ɔ nɛnɩ dlɩ zɛmö.

‑Abhʋa Zwiiföwaa,

‑wa ɔ ‑wanyɩɛ,

‑a'a Lagɔbuduu a'bhë,

mɔɔ 'sɩbhʋä.»

6 Wa gbää sa'a,

Zezwii ‑nyʋä 'sɔ,

'n wa yiɛ mö.

Wa möä,

wa lɛ 'kä ‑mä 'slʋjeyii a 'ligbë 'mö ghlɛ,

'n ɔ yiɛ ɔ 'tuawa tie wa 'kä Zezwii gbanɩɛ mö.

Ɔ lɛ naa:

«A ‑kä möö,

a 'nyɛ ‑Alowli 'dɩ nɩɩ,

ɔ nɩ tɩ 'fʋ mä'ä ghlɛ.

‑Maa n'n‑ä ɔ pälapälasɛ ‑wʋ.

7 Nza n'n‑ä na'bhë 'wʋ ‑sɔ n 'kä ‑lɛ ɔ 'yila 'klʋ yi.

‑Maa ɔ nɩ bhïla wɛlɩkïbhë ‑bhlʋ cuu,

nzɩɩ 'na libhonʋnyɔɔ 'kä yɛmanɩ.

8 Ɛ'ɛ ‑bhö nyɩasɛ,

‑maa na'bhë,

n ‑yi 'kämanɩnyɔ a wɛlɩɩ.

Dɛ n glɩɛ dɛ'ɛɛ,

‑mumuë 'kämanɩɩ,

'n n 'kämanɩ'ɛɛ na a ‑mumuë.

Na ‑nʋa n 'kämanɩɛ,

n ‑kä ‑mɔ 'dɩ 'nyɛ nɩɩ:

Mö!

Mö ɔ möä.

N ‑kä'ɛ ‑mɔmɔɔ 'dɩ 'nyɛ nɩɩ:

Yi!

Yi ɔ yiɛ.

N ‑kä na libhonʋnyɔ 'dɩ 'nyɛ nɩɩ:

'Zʋ sɛ'ɛ!

‑Sɩbhä ɔ zʋä.»

9 Wa 'nyɛɛ ‑sɩbhä Zezwii 'dɩɩ,

'n ngli yoo yɛ,

'n ɔ yiɛ ‑wa ‑gänɔɔ 'yi gö,

ɔ lɛ naa:

«Abhʋa n nyɛɛ dɛ'ɛ 'dɩ nɩɩ,

nɩkpɛ a ‑mɔɔ 'tɛɛnɩɩɛ nɩkpɛ 'la a saa dlɩɩ,

‑mä Yizlaɛlɩ 'a ngëyii 'mö a ‑nʋa a gla'mö,

n 'nɔɔ ‑bhlɛ tɛkäsɛ ‑mä 'ylɩmö.»

10 Zezwii gbää sa'a 'wëë,

'n 'slʋjeyii 'a tietiewaa yiɛ 'wlu sɩbhä,

'n wa yiɛ ‑mä 'ɔ 'ligbëa 'mö mö.

Wa lɛ 'bhöö 'lɛɛ,

'ɔ libhonʋnyɔɔ yɛ yɛmanɩ.

Zezwii yɛ 'Kuzlenglɔɔ a yuu ‑ɔ 'ku a‑a gäla

11 Zezwii 'bhööä ‑lɛ,

glɔ ‑bhlʋ wa laa Nayinɩ,

'n ɔ yiɛ ‑mä mö,

ɔ ‑nyɛ 'ɔ ‑gänɩwaa 'sɔ.

Nɩkpa a 'kɔkɔmlɛ ‑gënuë 'n wa yiɛ mö.

12 Wa ghlɛɛ ‑lɛ glonuë 'wʋʋ,

'n wa ‑nyɛ ‑gäzɛsuwa yiɛ 'wʋ gbanɩ.

‑Mä ‑glɔ 'la 'mö a 'kuzlenglɔ ‑bhlʋ,

'ɔ nyɩbhɛlʋyuu ‑bhʋlʋ ‑kpɔ,

mɔɔ 'kuä.

'Mö wa ‑wʋä zizaa mö dɔ'wʋ.

‑Glɔlowluwa a ‑vlʋgbʋ,

wa ‑nyɛ 'kuzlenglɔ 'la ‑bhlinɩ 'wʋ 'n wa möä.

13 Zezwii 'yɩɛ nglɔ 'la 'ylɩmöö,

'n ɔ ngäzɩ yoo tenyii 'lɩbhä,

ɔ lɛ naa:

«Gɔɔ 'wʋ.»

14 'N ɔ yiɛ ‑lɛ ‑gäzɛsuwaa yɔwʋ 'dio,

'n ɔ yiɛ ‑gäzɛlokwlii kɛ zɩ.

'N ‑gäzɛsuwaa yiɛ 'nɩgbö.

'N Zezwii yiɛ nɩɩ:

«Nyɛgbayu nɩmä,

‑amöö nyɩamöä dɛ'ɛ 'dɩ:

Gɔlɔ!»

15 Zezwii gbää sa'a cuu,

'n nyɛgbayuu yiɛ gwë glɩnɩ 'n ɔ yiɛ bhïla.

'N Zezwii yoo ɔ ‑da yowʋ 'nyɛ.

16 Nɩkpa 'wuë,

'n zuzu yuëë ‑gömö 'bhöö.

Wa 'wuë 'n wa 'ghlimanɩɛ Lagɔ a 'nglɩ 'n wa nʋä:

«Lagɔ yɛ 'ɔ ngëyii ɔ ‑sɛɛ ‑lɛ a ngäzɩdlɩ 'pä ɔ 'kɛ 'wʋ yi.

Lagɔ a 'möbhïlanɩnyɔ 'kɔdɔ ‑kanyɩ jijo'wʋ 'wlʋ.»

17 Mä Zwidee‑bhölɩɩ 'mö 'n saa 'wuë,

'saa Zezwii nʋä a dɩɩ,

'n yɩ yiɛ ‑mä mlɩmanɩ.

Zaa Batisɩ yɛ Zezwii nɩkpa 'wʋ tie

(Matie 11.2‑6)

18 Wɛlɩ 'la 'wuë sɛ yɩ 'plɩɛ,

'n Zaa Batisɩ 'a ‑gänɩwaa yiɛ ‑sɩbhä wa 'bhidɩba 'nyɛ.

Wa 'nyɔnyɩɛ,

'n Zaa Batisɩ yiɛ wa gla'mö a nɩkpa 'sɔ wäzɩ,

19 'n ɔ yuëë Zezwii 'wʋ tie,

wa 'kɔ nimï 'yɩbhää mö nɩɩ:

«Kliisɩ,

Puënyɔɔ Lagɔ ‑sɛɛ ‑lɛ,

‑a ‑kʋnɩ a‑a,

mö ‑n glɩnɩ bhä,

‑maa ɔ ‑gä bhä ‑bhlɛ nimï?»

20 Nɩkpa 'la,

'n wa yiɛ mö.

Wa ghlɛɛ ‑mä,

sɛɛ Zaa Batisɩ gbä a‑a wa nɩ 'yɩbhɔ nimïï,

'n wa yoo ‑sɩbhä nimï 'yɩbhä.

21 ‑Maa 'tɛnyɩ 'la ‑bhʋlʋ ‑kpɔ 'mö,

wa ‑wʋ ‑bhlɛ ‑lɛ ɔ yɔwʋ 'n ɔ yiɛ guzuwa a ‑bɛ yɛmanɩ.

Nɩmɛnɛkäwa a ‑bɛ,

'n ɔ yuë'ɛɛ yɛmanɩmö.

‑Wa kää zuzukuzoku ‑gömöö,

'n ɔ yuënyɩɛ ‑gömö kpëti.

'Kukwlekäwa a ‑bɛ,

'n ɔ yuëë 'yila ‑dɩ.

22 Zaa Batisɩ 'a ‑gänɩwaa lɛ 'kää möä yii,

'n Zezwii yuëë 'dɩ 'nyɛ,

ɔ lɛ naa:

«'Kukwlekäwa a yilaa do,

kpälɛkpälɛwa nɛmö,

'zlalɩbhäwa yɛmanɩ,

'yukwïlagbögbakäwa a yukwïlaa do,

‑wa yɛ a‑a 'ku 'wëë,

wa glɔ,

ngäzɩwaa 'wuë,

Lagɔ 'a 'Mänatɩtɩɩ kʋä 'wʋ ghlɛmö.

‑Li 'la 'wuë,

'a yilaa yɩlɩɛ dɛ'ɛ 'wʋ 'n ‑mii 'a yukwïlaa ‑ngöä,

a nɩ mö a 'kä Zaa Batisɩ yɩ 'tɩtɩ 'nyɛ.

23 Yɩ 'wuë 'mö,

‑ɔ 'nɩ na za Lagɔ 'a 'yioo 'wʋ 'bhöö,

'ɔ ‑jɔlʋ!»

Sɛ'ɛ Zezwii bhïlaa Zaa Batisɩ a dɛ

(Matie 11.7‑19)

24 Zaa Batisɩ 'a tietiewaa möä 'wëë,

nɩkpaa ‑wa su a‑a ‑lɛ ɔ yɔwʋ a 'yila 'klʋ 'n ɔ yiɛ Zaa Batisɩ a dɛ bhïla,

ɔ lɛ naa:

«'Saa a mö a bhä ‑mä 'muse 'klʋ kie?

‑Bʋbʋkwëyi a ‑mɛ 'vuu ziazianɩ 'mö,

'mö a mö a bhä 'ylɩmöä ‑a?

25 'N ɛ 'nɩ ‑bhö mii,

'saa a mö a bhä ‑mä ylɛɛ 'nɩ?

Nɩkpɛ a ‑mɔɔ ‑plaa ‑banɩ a ‑banɩ 'mö mɔ 'nɩɩ?

'Nɩɛ ‑wa wʋlʋä,

‑wa ‑suä wʋlʋnɩbanɩ 'möö,

wʋlʋnɩbïdi wa glɩ'ɛ 'mö.

26 A nɩ nyɩaaa ‑ka 'dɩ,

'saa a mö a bhä ‑mä ylɛɛ 'nɩ?

Lagɔ a 'möbhïlanɩnyɔɔ 'nɩɩ?

Nn,

miɛ!

'Mö ɔ glɩnɩ a‑a ‑tiamö,

‑maa ɔ'bhë ɔ zi Lagɔ a 'möbhïlanɩnyɔ 'wʋ.

27 Nyɩasɛ n'n‑ä ‑sɩbhä gbä,

‑maa ɔ dɛ yɩ cɛlɩɛ ‑mä Lagɔbɔgʋʋ 'mö nɩɩ:

Yɩɛ,

'na ‑gbäglɛyii 'mö n tiee ‑mä ‑na 'yuku,

ɔ 'kä ‑na'a 'yioo ‑sɛ.^a

28 'Dɩ n nyanyɩɛ dɛ'ɛ nɩɩ,

mä'ä 'ylʋ zɛmö a nɩkpaa 'wuë gla'mö,

nɩkpɛ a ‑mɔ 'kää 'ghïli ‑ɔ 'kää Zaa Batisɩ 'wʋ zii,

wa 'nɔɔ ‑bhlɛ gwälɩ.

‑Maa ‑sɩbhä yɩ ‑wʋ 'mö,

'Pɩwʋ mää Lagɔ 'kämanɩɛ,

‑mä a ‑nɔ ‑bhlʋ,

ɔ yi 'tikëyi glɩnɩ ‑kë,

mɔɔ 'ghïliɛ mɔɔ ziɛ Zaa Batisɩ 'wʋ.»

29 Nɩkpa 'la 'wuë,

‑wa nglu a‑a Zaa Batisɩ 'a Lagɔwɛlɩɩ 'wʋʋ,

‑Wa ‑nyɛ lapoomoni a 'wʋbhliwa 'sɔ,

Lagɔ 'mö wa nglunɩɛ 'n wa yiɛ 'wa 'nyinylolii yɩbhlɩnɩ.

‑Sɩbhä a za,

'n wa yiɛ Zaa Batisɩ ‑mä ghlɩ 'n ɔ yuëë 'wlu wɔlʋ.

30 ‑Maa Falizɩɛwaa ‑nyɛ Moyizɩ 'a Gböö a 'cɩawaa 'sɔ wabhlɩ,

'saa Lagɔ yɩbhä a‑a wa nɩ nʋʋ,

nimï wa sɩ a‑a zaa,

wa'aa a 'wʋ nglu Zaa Batisɩ 'kʋä 'wlu wɔlʋ.

31 «Abhʋa ‑sɩkaa a nɩkpaa,

'saa a ‑nyɛ 'wlʋnɩ bhä,

'saa n 'kanyɩ bhä 'wʋ pälɩ 'nɩ?

32 A 'kä ‑bhɩɛ 'yuë a ‑muë 'bhlinɩ'ɛ 'du 'mö,

'n ‑muë pä'ɛ ‑muë wɛlɩ 'wʋ nɩɩ:

‑A yɛ a za ‑klɩmö bhlɩ,

a'aa yɩ.

‑A yɛ'ɛ 'lɩgbʋlwɩ bhlɩ,

a'aa 'wi.

33 Nyɩasɛ n'n‑ä ‑sɩbhä gbä,

‑maa Zaa Batisɩ yiɛ,

ɔ'ɔ li lile a ‑lile,

ɔ'ɔ 'nɩmä nʋ.

A lɛ:

Zuzukwëzokwë ɔ kää ‑gömö.

34 Nɩkpɛ a 'Yu ɔbhlɩ,

ɔ yiɛ,

ɔ li 'tɩɩ,

ɔ nɩmä nʋ,

‑maa a lɛ:

A yɩɛ,

nɩkpɛ ‑mɔ nɩ,

lililibho ‑nyɛ nʋnɩmälibho 'sɔ a 'yize ɔ kää.

Lapoomoni a 'wʋbhliwa ‑nyɛ 'nyinylolinʋwa ‑mumuë 'sɔ,

wa bheyi ɔ glɩnɩɛ.

35 ‑Maa 'dɩ n nyanyɩɛ dɛ'ɛ nɩɩ,

‑mɔ Lagɔ tiee,

‑wa ngluä 'ɔ wɛlɩɩ 'wʋʋ,

wa 'wuë mʋa zwiɛ kɛ ‑gömö nɩɩ,

Lagɔ 'a 'nɛɛnɔɔ 'mö ‑mä yɩ 'bhöönɩɛ.»

'Nyinyolinʋnglɔ yɛ Zezwii ‑li a ‑li 'wlu nʋ

36 Falizɩɛyi ‑bhlʋ wa laa Simɔɔ,

mɔɔ wäzɩnɩɛ 'ylɩ ‑bhlʋ 'mö Zezwii ‑mä 'ɔ 'ligbëa 'mö wa 'kä 'wʋ linɩ.

'N Zezwii yiɛ ‑mä mö,

'n wa yiɛ li.

37 ‑Maa ‑mä ‑glɔ 'la 'mö 'nglɔ ‑bhlʋ ‑wʋ a ‑mä.

'Nyinylolinʋnglɔɔ ɔ glɩnɩɛ.

Nglɔ 'la,

ɔ 'nʋä nɩɩ,

‑mä Simɔɔ a 'ligbë 'mö Zezwii yɛ ‑mä lie möö,

'n ɔ yiɛ 'wʋ ‑sɔ,

'n ɔ yiɛ ‑mä mö.

Ɔ ‑su 'kplekii.

Ɔ kä 'kpö a ‑mii pää nglɛ a nglɛ 'mö.

38 Nglɔɔ ghlɛɛ ‑mä,

'n ɔ yiɛ Zezwii nimï ghlɛnɩ.

'N 'mɩɔ yoo 'ylimö ghlɛ,

'n ɔ yiɛ 'ɔ mɩɔɔ 'mö Zezwii 'a kplɩɩ ‑zlɛlɛ päla,

'n ɔ yiɛ 'ɔ 'wlu a nyukwëa yɔwʋ sɩɔnɩ.

Ɔ swɩɩɩɛ yɔwʋ 'wëë,

'n ɔ yiɛ dlɩ gbönɩ,

'n ɔ yiɛ kpöö 'wʋ 'libhï,

'n ɔ yiɛ yɔwʋ 'lɔ.

39 Ɔ ‑wʋä sa'a 'zʋ dɔ'wʋʋ,

Falizɩɛyi Simɔɔ,

‑mä ɔ dlɩ zɛmö a dɔ'wʋ,

ɔ lɛ naa:

«Nɩkpɛ nɩ ‑kä a ‑tiamö Lagɔ a 'möbhïlanɩnyɔ glɩnɩɩ,

nglɔ nɩ ‑ɔ zoo dɛ'ɛ kɛ,

ɔ yi a 'saa‑nglɔ ɔ glɩnɩɛ ‑yi.

Ɔ yi a sɛ ɔ glɩnɩɛ 'nyinylolinʋnglɔɔ ‑yi.»

40 Zezwii yɩbhlɩnɩɛ Simɔɔ 'a dlɩpäsaa,

ɔ lɛ naa:

«Simɔɔ,

n yɩbhä n ‑kamö 'dɩ 'nyɛ.»

Ɔ lɛ naa:

«‑Atʋ,

bhïla.»

41 Zezwii lɛ naa:

«Nɩkpa 'sɔ mʋa ‑wʋä ‑lɛ.

Wa 'sɔ ‑kpɔ wa kä nɩkpɛ ‑bhlʋ a gɔgbʋ.

‑Mɔ kä ɔ mila a gwlɩ 'sɔ mila kʋgbä a gɔgbʋ.

‑Mɔ kä ɔ mila ngbï a gɔgbʋ.

42 Ɔ yɩlɩɛ sɛ ‑këë,

ɔ ‑yi sɛ nɩɩ wa 'sɔ ‑kpɔ a gla'mö a ‑bhlʋ a'bhë 'nɩɛ bhɛnɩ ɔ 'kä 'ɔ gɔgbʋʋ ‑sɛ zaa,

'n ɔ yiɛ yɩ gbʋʋ 'yi 'tatinɩ.

Zaa,

‑na dɔ'wʋ,

gɔgbɩkäwa 'la 'sɔ ‑kpɔ gla'mö a ‑mɔɔ 'kä bhä tenyii nɩkpɛɛ ‑ɔ nuëë ‑li a ‑li 'la 'wlu ‑wa 'nɩ?»

43 Ɔ lɛ naa:

«Na dɔ'wʋ,

‑ɔ kä a‑a moni a ‑bɛ a gɔgbʋ 'n gɔgbʋlowlii yuä 'yi 'tatinɩɩ,

mɔɔ 'kɔɔ tenyii ‑wa.»

Zezwii lɛ:

«Nn,

miɛ ‑tiamö.

44 Zaa,

‑n yɩlɩ bhä nglɔ nɩ 'wʋ?

N yiɛ dɛ'ɛ ‑na 'ligbë 'möö,

‑n ‑nɩɩɛ 'nyu 'nyɛ n 'kä kplɩ yɔwʋ wɔlʋ,

‑maa ɔbhlɩ,

'ɔ 'ylimö a mɩɔɔ 'mö ɔ wɔlʋnɩɩɛ kplɩ yɔwʋ,

'n ɔ yiɛ 'ɔ 'wlu a nyukwëa yɔwʋ sɩɔnɩ.

45 N ‑nɩɩɛ ‑naa dlɩ gbönɩ,

‑maa ɔbhlɩ,

sɛ ɔ 'maa 'kä a 'yɛ yii,

'na kplɩɩ a'bhë 'mö ɔ gbönɩɛ dlɩ 'yize.

46 ‑N ‑nɩɩɛ 'kpö 'wlu 'zʋ^b.

‑Maa ɔbhlɩ,

ɔ yɛ 'na kplɩɩ a'bhï 'kpö yɔwʋ 'lɔ.

47 Yɩ za n nyɩamöä dɛ'ɛ 'dɩ nɩɩ:

Sɛ ɔ ‑waaa dɛ'ɛɛ,

‑sɩbhä ma‑a tulanɩɛ 'ylimö nɩɩ,

ɔ ‑yi sɛ 'ɔ 'nyinylolii kɔkɔmlɛɛ a gbʋʋ,

Lagɔ kʋ 'yi 'tatinɩ.

‑Maa nɩkpɛ a ‑mɔ pää dlɩ nɩɩ,

'ɔ 'nyinylolii ɔ nʋä Lagɔ 'tatinɩɛ 'yi 'nɩɛ ‑zuu,

'ɔ ‑wawʋʋ 'nɩɛ ‑zu.»

48 'N ɔ yiɛ nglɔɔ 'yi gö,

ɔ lɛ naa:

«Lagɔ ‑kamö ‑na'a 'nyinylolii a gbʋʋ ‑gömö ‑sɛ.»

49 ‑Maa nɩkpa ‑mumuë ‑wa ‑nyʋä ‑wʋa 'wʋ linɩ dɔ'wʋʋ,

Zezwii 'nyɛɛ ‑sɩbhä nglɔɔ 'dɩɩ,

wa dila zɛmö a dɔ'wʋ wa lɛ naa:

«N'nn!

Sɛɛ nɩkpɛ ‑mɔ nɩ a wɛlɩ ‑wʋ bhä 'n ɔ bhɩa bhä nɩkpɛ a 'nyinylolii a gbʋ Lagɔ a 'nglɩ 'mö 'nɩ?»

50 'N Zezwii yi'ɛɛ nglɔɔ 'dɩ 'nyɛ,

ɔ lɛ naa:

«Sɛ ‑n 'tɛɛnɩɛ Lagɔ dlɩ a za,

‑n yɛ 'pʋ.

Zaa,

bhlɩ dlɩ sɛ,

‑n 'kä mö.»